VI Analyseren gevolgen van een overstroming

VI Analyseren gevolgen van een overstroming
Context VI Waterveiligheid en vitale infrastructuur in Zeeland
Decompositie type IOR

Activity



Om de kwetsbaarheid van vitale infrastructuren in kaart te brengen is een mix van methoden toegepast. Gegevens over vitale-infrastructuurassets zijn aangeleverd door beheerders en/of uit open data gehaald. Assets zijn vervolgens in kaartlagen in GIS verwerkt. In de factsheets wordt verwezen naar de gebruikte bronnen. De kwetsbaarheid van verschillende typen assets voor water is geïnventariseerd in interviews en workshops. Hiermee is inzicht gekregen welke typen assets er zijn, hoe deze functioneren en verbonden zijn met andere assets en bij welke waterdiepte assets (naar verwachting) uitvallen.

Inzichten in cascade-effecten zijn verkregen middels interviews en workshops met beheerders. Hierbij is onder begeleiding van Deltares gebruik gemaakt van Circle waarin de onderlinge afhankelijkheden tussen verschillende typen assets kunnen worden vastgelegd. Deze afhankelijkheden kunnen vervolgens worden gebruikt om in de Vitale Assets Tool, die in het kader van dit project is gemaakt, relaties tussen specifieke assets vast te leggen (zie paragraaf hieronder).

Gebruikte overstromingsberekeningen

De waterdiepten die kunnen optreden als gevolg van overstromingen zijn afkomstig uit de overstromingsberekeningen die door de Provincie zijn gemaakt in het kader van Veiligheid Nederland in Kaart (VNK2) en de Richtlijn Overstromingsrisico’s (ROR). In dijkring 31 zijn voor 23 breslocaties overstromingsberekeningen beschikbaar. De omvang van een overstroming en de optredende waterdiepten kunnen sterk variëren tussen overstromingen, afhankelijk van:

  • Breslocaties; waar is de dijk doorgebroken?
  • Extremiteit van de stormvloed (belastingsniveau); hoe hoog staat het buitenwater en zijn de golven?

Daarom is het van belang om niet naar een overstroming vanuit één breslocaties of één extreme situatie (belastingsniveau) te kijken, maar om de analyse uit te voeren voor verschillende scenario’s en daaruit conclusies te trekken. In de factsheets zijn alle 23 breslocaties beschouwd en onderling vergeleken, echter bij één belastingsniveau: de zogenaamde toetspeil (TP) berekeningen. In de TP berekeningen wordt een dijkdoorbraak gesimuleerd onder toetspeil omstandigheden, ofwel een hydraulische belasting (waterstand en golven) waarop de hoogte van de waterkering genormeerd is. In Zeeland betreft dit een statistische terugkeertijd T = 4000 jaar.

Om het analysewerk te beperken zijn de meer extreme scenario’s (TP+1D, T = 40.000 jaar) en minder extreme scenario’s (TP-1D, T = 400 jaar) vooralsnog buiten beschouwing gelaten. Deze berekeningen zijn wel beschikbaar in de Vitale Assets Tool zodat analyses voor alle belastingniveaus ondersteund worden.

Correcties op waterdiepten

De door de Provincie aangeleverde overstromingsberekeningen hebben een resolutie van 25m x 25m. Dit betekent dat de bodemhoogte en waterdiepte op een gridcel van 25m x 25m overal gelijk is. In de praktijk varieert de bodemhoogte en daarmee ook de waterdiepte. Voor het doel waarvoor de overstromingsberekeningen destijds zijn gemaakt, was deze resolutie voldoende. Voor de analyse van vitale infrastructuur zou idealiter een hoger detailniveau wenselijk zijn. Omdat de overstromingsberekeningen niet eenvoudig opnieuw zijn uit te voeren (dat zou zeer veel tijd vergen), is ervoor gekozen om de waterdiepte te corrigeren. Hiertoe is de bodemhoogte uit de overstromingsmodel (AHN2, 25mx25m resolutie) vergeleken met een bodemhoogte op een 2m x 2m resolutie (AHN3). Het verschil in bodemhoogte is vervolgens gebruikt om de waterdiepten uit alle TP overstromingsberekeningen te corrigeren. Dit heeft geleid tot correcties tot 50 cm.

Analyse uitval van assets

De resulterende waterdieptekaarten zijn vervolgens gebruikt om de uitval van assets inzichtelijk te maken. Hiertoe is de hoogte waarbij assets uitvallen vergeleken met de waterdiepten op locatie van assets. Vervolgens zijn kleurcodes toegekend aan assets afhankelijk van de impact (rood=uitval; oranje=getroffen, uitval onzeker; groen=geen uitval).

Tool Vitale Assets

In het onderzoek is de applicatie Vitale Assets ontwikkeld. Deze tool maakt het voor professionals eenvoudig inzichtelijk wat de directe effecten zijn van alle relevante overstromingsscenario’s en is het mogelijk cascade-effecten toe te voegen.

Met de locaties van de assets kan een analyse worden uitgevoerd naar de kwetsbaarheid van assets in de beschikbare scenario’s voor overstromingen. Deze gegevens worden buiten de tool uitgerekend (in GIS) en vervolgens in de tool opgenomen. De werkwijze is uitgebreid beschreven op deze pagina. Via een filtermenu zijn vervolgens de resultaten te presenteren in een dashboard.

De methode en tool ondersteunen professionals bij het bepalen van directe en indirecte effecten op bepaalde vitale infrastructuur, maatschappelijk systemen of de impact op een gebied als geheel. De tool kan eveneens ingezet worden om met beheerdersscenario’s en mogelijke maatregelen te bespreken.

De applicatie bevat onder meer volgende data en mogelijkheden:

  • Assets van beheerders van vitale infrastructuur (zie pagina’s Vitale sectoren). Deze assets zijn grotendeels beschikbaar voor regio Zeeland, een aantal assets zijn momenteel alleen beschikbaar voor het pilotgebied.
  • Voor Dijkring 31 zijn overstromingsberekeningen opgenomen voor de belastingniveaus TP-1D, TP, TP+1D, TP+2D.
  • Breslocaties zoals bepaald in VNK2. Het is in de tool mogelijk gecombineerde scenario’s samen te stellen door meerdere breslocaties tegelijkertijd te selecteren.
  • Het is als gebruiker mogelijk aparte scenario’s / sessies op te slaan.
  • De tool kan uitgebreid worden met bijvoorbeeld beschikbare wateroverlastberekeningen en/of met gestandaardiseerde buien zoals vastgesteld in het Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie.

Via de afbeeldingen in de powerpoint presentatie van het eindsymposium kunt u een impressie krijgen van de tool en de mogelijkheden. Mocht u meer informatie willen over deze tool dan kunt u contact opnemen met de onderzoeksgroep Waterveiligheid en Ruimtegebruik van de HZ University of Applied Sciences: Lector Teun Terpstra (t.terpstra@hz.nl) of onderzoekscoördinator Jean-Marie Buijs (jm.buijs@hz.nl)




De View-Navigation (VN) pagina's.



De pagina's die linken naar deze pagina.

HZ University of Applied Sciences
Rijkswaterstaat, Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Projectbureau Zeeweringen
Waterschap Scheldestromen
Provincie Zeeland
Deltares