Figuur 1: Twee types groot zeegras groeiden tot de jaren 1930 in de Waddenzee. Elk groeit in een eigen zone, die beide (!) aan de bovenzijde begrensd worden door uitdroging. De ondergrens van de bovenste zone wordt bepaald door waterdynamiek, de ondergrens van de onderste zone wordt bepaald door licht. Het flexibele type is gevoeliger voor waterdynamiek dan het robuuste type. De verschillen in gevoeligheid voor uitdroging en waterdynamiek hebben beide te maken met de stevigheid van de schedes (zie blauwe pijlen) (Van der Heide et al. 2006).
Sterke golfslag en hoge stroomsnelheden hebben vooral een negatief effect op de vestiging van zeegras. Een gevestigd veld sublitoraal (robuust) groot zeegras is goed bestand tegen waterdynamiek en heeft een golfdempende werking. Het slappere litoraal (flexibel) groot zeegras is minder goed bestand tegen waterdynamiek. De relatief hoge dynamiek in het gebied tussen de zones waarin de twee groeivormen voorkomen bepaalt de ondergrens van het litoraal zeegras (zie Figuur 1). De toename van het getijverschil in de Waddenzee na de afsluiting
van de Zuiderzee is wordt geïllustreerd in Figuur 2. De afsluiting heeft ook geresulteerd in hogere stroomsnelheden in de westelijke Waddenzee. Gemiddeld nam de stroomsnelheid toe met een factor 1,25, maar er bestonden grote lokale verschillen, variërend van 0,25 tot 2,9. De grootste veranderingen die leiden tot sterk gewijzigde sedimentatie- en erosiepatronen, werden aangetroffen in de gebieden waar vroeger de uitgestrekte zeegrasvelden voorkwamen. Zie verder ook deze pagina over waterdynamiek.
Figuur 2: Tijdserie van het jaargemiddelde verschil tussen hoog- en laagwater nabij Harlingen (Wanink en Van der Graaf 2008)
Referenties
- Een verkennning van de groeimogelijkheden van ondergedoken groot zeegras (Zostera marina) in de Nederlandse Waddenzee, Heide, T. van der, M.M. Van Katwijk en G.W. Geerling, december 2006.
- Zeegras in de Waddenzee, Rol in de Waddenzee en in Nederland, kansen in de toekomst en wettelijk kader, Wanink, J.H. en A.J. van der Graaf, 28 februari 2008.
Zie ook
- Zeegras in de Waddenzee, Rol in de Waddenzee en in Nederland, kansen in de toekomst en wettelijk kader
- Een ecologisch profiel van zeegras, en de verspreiding in Nederland
- Mogelijkheden van Stabilisatietechnieken bij zeegrastransplantatie, Bureaustudie
- Kansenkaart Zeegras Waddenzee
- Een verkennning van de groeimogelijkheden van ondergedoken groot zeegras (Zostera marina) in de Nederlandse Waddenzee
- Trendanalyse van zeegrasverspreiding in de Nederlandse Waddenzee 1988-2003
- Verlopend tij, Oosterschelde, een veranderend natuurmonument
- Zeegras Zostera marina L., Zostera noltli Horn, Een ecologisch profiel en het voorkomen in Nederland
- Herintroductie van Groot zeegras in de westelijke Waddenzee (2002-2006), Inventarisatie van bestaande kennis, selectie van locaties en plan van aanpak.
- Veilig getij, de effecten van de waterbouwkundige werken op het getijdemilieu van de Oosterschelde deel 1
