PDCA-SSM is een omgeving in deze wiki waarin op een flexibele manier informatie over procesen binnen projecten wordt vormgegeven. Naast het plannen van projecten, wordt de omgeving vooral gebruikt om stappen in processen te documenteren en daarmee tegelijkertijd te delen. Hiermee wordt de wiki een collaboratieplatform - de ontwikkeling van het gedachtegoed wordt transparant gemaakt.
Inhoud
Wiki-pagina's worden geschreven in wikitext, een soort lightweight HTML. (Een WYSIWYG editor is in de maak.) Wikitext is voor veel niet-technisch georiënteerde schrijvers een barrière. Dat hoeft het niet te zijn. In de wikitext cheatsheet staat compact beschreven hoe wikitext commando's moeten worden gebruikt. Hiermee kan 98% van de opmaak van een wikipagina worden gerealiseerd. In de praktijk wordt nog minder gebruikt (kijk bijvoorbeeld naar deze pagina). Met het handjevol commando's die staan in de quick reference kan de bulk van een pagina worden geschreven.
PDCA en SSM
Projecten en processen zijn gebaseerd op het welbekende, generieke PDCA model en op het wellicht minder bekende, actiegerichte Soft Systems Methodology (SSM). Met de PDCA cyclus wordt gereflecteerd op onderliggende processen. Eerst wordt een plan gemaakt (P - Plan) waarin inhoudelijke doelstellingen worden geformuleerd. Het plan wordt vervolgens uitgevoerd (D - Do). Hierna wordt gecheckt (C - Check) of de doelstellingen zijn gehaald. Indien dit niet het geval is, dan worden corrigerende activiteiten (A - Act, Adjust) bedacht om tot verbeteringen te komen.
SSM is een methodologie gebaseerd op systeemtheorie en actieonderzoek. Het verschaft een raamwerk om onderzoek naar problematische situaties te structureren. In (de recente versie van) SSM worden vier stappen onderscheiden:
- Finding out - wat speelt er in een bepaalde situatie;
- Model building - theorievorming vanuit diverse wereldbeelden;
- Discussing & debating - accommodatie van wereldbeelden;
- Taking action - het uitvoeren van beargumenteerd goede interventies die haalbaar zijn in een bepaalde situatie.
SSM kan niet alleen worden gebruikt voor het onderzoeken van problematische situaties. Ook het onderzoek zelf kan met SSM worden benaderd: de zoektocht naar een proces. In de PDCA-SSM aanpak wordt de PDCA cyclus gebruikt om te reflecteren op het proces. Deze twee benaderingen van SSM (SSM(c) - de c van content en SMM(p) - de p van proces) worden verenigd in het onderstaande diagram.
CTF bouwstenen
Uit het bovenstaande diagram komt nog een aanvullende benadering tot uitdrukking: CTF bouwstenen. Een CTF bouwsteen is opgebouwd uit drie onderdelen:
- C - Control, de controle of reflectielaag (komt overeen met de PCA van de PDCA cyclus);
- T - Transformatie, het proces waarmee toegevoegde waarde wordt geleverd (de D van de PDCA cyclus);
- F - Faciltatie, het proces om de T stap te faciliteren (bijvoorbeeld, met menskracht, machines, grondstoffen en informatie).
CTF bouwstenen worden recursief toegepast. In iedere C, T of F laag kan weer een CTF bouwsteen worden geplaatst. Dit principe verschaft de mogelijkheid voor het modelleren van complexe processen. Bijvoorbeeld, een secundair proces kan worden gemodelleerd als een CTF in de F laag waarmee het primaire proces wordt gefaciliteerd.
