De eerste stap voor het opstellen van een toetsmethode is het identificeren van de belangrijkste eigenschappen van het systeem, die maken dat het systeem zijn positieve invloed op de veiligheid uitoefent. Dit kan bijvoorbeeld de dichtheid van het wilgenbos op het voorland zijn of het aantal kale plekken in het gras. Anderzijds is het denkbaar dat er hulpconstructies zijn die de ecologie de ruimte geven, en op zichzelf een positief effect hebben op de belasting en/of de sterkte. Een voorbeeld hiervan is een lage dam voor de dijk die een luwtegebied creëert waarin het ecosysteem kan floreren. De golfremmende werking van deze dam kan belangrijk zijn voor de waterkering. In dat geval zijn de hoogte en breedte van deze dam voorbeelden van belangrijke eigenschappen van het systeem.
Belangrijke eigenschappen van het systeem
Voor alle belangrijke eigenschappen van het systeem moet de methode bedacht worden om deze in elke toetsronde te controleren. Dit kan een visuele inspectie zijn van de algemene staat van het systeem, en/of een concrete meting van de hoogte, breedte en/of dichtheid. Vervolgens zal een inschatting gemaakt moeten worden van de mate waarin de kwaliteit van deze belangrijke eigenschappen zouden kunnen afnemen in de loop van de komende zes jaar (duur van de toetsronde). De kwaliteit zou kunnen afnemen door bijzondere weersomstandigheden (erg droge of juist erg natte zomer; ijsgang), door bijzondere gebeurtenissen (brand, vandalisme), etc.. Als deze achteruitgang in kwaliteit voorkomen wordt door normaal onderhoud en beheer, kan men de kwalitatieve achteruitgang verwaarlozen. Het aspect dient echter wel in de legger en het beheersregister van het waterschap goed te worden vastgelegd, omdat de veiligheid van het achterland ervan afhankelijk kan zijn. Ook over deze achteruitgang van de eigenschappen moeten concrete vragen in het toetsschema opgenomen worden. Bijzondere gebeurtenissen, zoals brand en vandalisme, kunnen tijdelijke maatregelen noodzakelijk maken. Doorgaans zal er enige tijd tussen de gebeurtenis en de toetsomstandigheden zitten, zodat maatregelen mogelijk zijn.
Aanvullende maatregelen
Soms zal het echter langere tijd duren voordat het ecologische concept weer in zijn oorspronkelijke (noodzakelijke) omvang is hersteld, en dan zijn aanvullende maatregelen noodzakelijk. Bij dreigende extreme omstandigheden zou het dan nodig kunnen zijn tijdelijk de waterkering te versterken met zandzakken of andere middelen.
De kans op het optreden van de bijzondere gebeurtenis (bijvoorbeeld eens per 100 jaar totale verwoesting door brand), in combinatie met de kans dat er onvoldoende maatregelen worden genomen, draagt bij aan de faalkans van het systeem. Deze faalkans moet voldoende klein zijn. Een beoordeling van deze kans op het niet nemen van maatregelen na bijzondere gebeurtenissen moet een onderdeel zijn van de toetsmethode. Een vergelijkbaar probleem speelt bij kunstwerken inzake het aspect ‘betrouwbaarheid sluiting’, zie Leidraad Kunstwerken (TAW 2003). Dit kan mogelijk als voorbeeld dienen.
Referenties
- Leidraad kunstwerken, TAW Technische Adviescommissie voor de Waterkeringen, mei 2003.
Zie ook
- Leidraad kunstwerken
- Handreiking Dijkbekledingen deel 1 - Algemeen
- Handreiking Dijkbekledingen deel 3 - Asfalt
- Voorschrift toetsen op veiligheid primaire waterkeringen
- Toetsmethode grienddijk Fort Steurgat Achtergrondrapport
- Handreiking constructief ontwerpen, Onderzoek en berekening naar het constructief ontwerp van de dijkversterking
- Technisch rapport waterkerende grondconstructies; Geotechnische aspecten van dijken, dammen en boezemkaden
- Rapport bescherming vitale infrastructuur
- Handreiking voor het afleiden van ontwerpwaterstanden en golfcondities
- Technisch Rapport Zandmeevoerende Wellen
