| GVZM Het Grevelingenmeer | |
|---|---|
| Beschrijving | Deze context beschrijft de ontwikkelingen van het Grevelingenmeer nadat het watersysteem werd afgesloten van de Noordzee |
| Overkoepelende context | ZWD De Zuidwestelijke Delta |
| Context type | Situation |
De Grevelingen ligt op de grens van Zeeland en Zuid-Holland (figuur 2). Aan de noordkant ligt het eiland Goeree-Overflakkee, aan de zuidzijde Schouwen-Duiveland. Tot 1964 was de Grevelingen een estuarien getijdengebied met uitgestrekte platen, slikken en schorren.
Figuur 1: Bouw van de Brouwersdam in het begin van de jaren 70 van de vorige eeuw (foto: Beeldbank Rijkswaterstaat, Afdeling Multimedia Rijkswaterstaat.).
Het estuarium stond in verbinding met zout Noordzeewater via de monding en de oostelijke verbinding met de Oosterschelde. Zoet water werd vanuit de Rijn en Maas aangevoerd via de verbinding met het Volkerak. Met de aanleg van de Deltawerken werd de Grevelingen afgesloten van de Noordzee, Oosterschelde en het Volkerak waardoor het in potentie een zoetwatermeer werd. In 1964 werd als eerste de Grevelingendam aangelegd om de Grevelingen aan de oostzijde af te sluiten, in 1971 volgde de afsluiting van de monding naar de Noordzee met de aanleg van de Brouwersdam.
Door de aanleg van de Brouwerssluis in 1978 staat het Grevelingenmeer weer beperkt in verbinding met de Noordzee. In de huidige situatie is het Grevelingenmeer het grootste zoutwatermeer van West-Europa en is vooral van belang voor de watersport, recreatie, natuur en visserij. Het zoutgehalte van het Grevelingenmeer wordt op peil gehouden door de Brouwerssluis (Nieuwkamer 2012).
Zie verder: 3.3 Geografische beschrijving in Grevelingen systeemrapportage (Anon. 2020).
Figuur 2: Overzichtskaart van het Grevelingenmeer (Nieuwkamer 2012). Zie ook: 3.4 Kunstwerken in Grevelingen systeemrapportage (Anon. 2020).
Eigenschappen van het Grevelingenmeer
| totale oppervlakte van het bekken | 14.000 ha |
| oppervlakte water in het bekken | 10.800 ha |
| oppervlakte drooggevallen gebieden | 3.120 ha |
| oppervlakte natuurgebieden | 2.700 ha |
| gemiddelde diepte | 5,4 m |
| maximale diepte | 48 m |
| inhoud watergebied | circa 575 m3 |
| streefpeil | -0,2 m NAP |
| afwaterende oppervlakte Goeree-Overflakkee | 2.467 ha (16 %) |
| Schouwen-Duiveland | 12.875 ha (84 %) |
| beschermd Natura 2000-gebied | 13.872 ha |
| zoutgehalte | streven is minimaal 16 g Cl/l |
| gewenste veranderingen die zijn opgetreden |
|
| ongewenste veranderingen die zijn opgetreden |
|
| landschap | Het Grevelingenmeer is een gevarieerd natuurgebied, waarvoor rust en ruimte kenmerkend zijn. Het beeld tekent dorpen en vakantiedorpen en uitgestrekte droge gronden langs deltadammen en voormalige zeedijken. In het meer zelf zijn drie grote platen met daarnaast een tiental kleinere eilandjes. |
| beheerders |
|
| natuurbeheer |
|
| sluizen/waterbeheer |
|
Kerndocumenten
De onderstaande rapporten geven een goede beschrijving watersysteem van het Grevelingenmeer, zijn problematiek en de voorgestelde oplossingsrichtingen:
- Grevelingen systeemrapportage (Anon. 2020). Deze digitale systeemrapportage heeft een bredere reikwijdte dan de hieronder genoemde, omdat nadrukkelijk het beheer van de droogvallende natuurdelen ofwel ‘bovenwaternatuur’ betrokken wordt, dat onder de verantwoordelijkheid valt van SBB. Ook geeft ze meer inzicht in de relaties tussen water en land en tussen buitendijkse en binnendijkse gebieden.
- Het bekkenrapport Grevelingenmeer: meer kwetsbaar? (Wetsteijn 2011) geeft een beschrijving van de ecologische ontwikkelingen van de periode 1999 t/m 2008-2010 in vergelijking met de periode 1990 t/m 1998.
- Ecologisch onderzoek getij Grevelingen (Tangelder et al. 2019) onderzoek naar de historische ontwikkeling van het watersysteem en inschatting van de autonome ontwikkeling vergeleken met getijscenario’s en effecten op Natura 2000-soorten en habitats bij gedempt getij.
- In de milieueffectrapportage bij de MIRT-verkenning (Nieuwkamer 2012) zijn vijf alternatieven met elkaar vergeleken die ontwikkeld zijn om antwoord te geven op vijf opgaven waarvoor het gebied van de Grevelingen gesteld staat, te weten: klimaatveiligheid, waterkwaliteit, getijdecentrale, ontwikkeling van toerisme en natuurdoelstellingen.
- De conclusies en resultaten van de MIRT-verkenning (Anon. 2012).
Verder lezen
Onder de referenties ziet u een zogenaamde conceptmap die als navigatiemiddel fungeert om toegang te krijgen tot de informatie over deze context. De onderdelen van de conceptmap zijn aan te klikken waardoor de onderliggende informatie beschikbaar komt. Meer uitleg over het gebruik van de conceptmaps vindt u op de pagina Leeswijzer conceptmap.
De View-Navigation (VN) pagina's.
De opbouw van deze context.
- Subcontexten
- Actor
- Practices & Experiences
| Type | |
|---|---|
| GVZM Het Grevelingenmeer experience | Experience |
- Elementen
- Links tussen elementen
