Figuur 1: Dijkversterking door middel van het slaan van damwanden in de buurt van woningen (foto: Beeldbank Rijkswaterstaat Van den Herik).
Inleiding
Bij dijkversterkingen worden damwanden geplaatst op plaatsen waar de bestaande bebouwing gespaard moet worden. Hierdoor werkt een aannemer vaak in de nabijheid van bebouwing waardoor er schade kan optreden door trillingen. De Trillingsrichtlijn biedt handreikingen bij de plaatsing van damwanden om te beoordelen wat acceptabele trillingsniveaus in de panden zijn. Zodra de grenswaarden uit de Trillingsrichtlijn overschreden worden zou de uitvoerder uit moeten wijken naar andere (= duurdere) vormen van dijkversterking of de damwanden op een andere manier moeten inbrengen. De vraag was of de Trillingsrichtlijn uit 2006 herzien moest worden. De inschatting was dat de grenswaarden uit de richtlijn van 2006 te conservatief waren en dat er in de praktijk meer ruimte was, omdat panden hogere trillingsniveaus aan zouden kunnen.
Vraagstelling onderzoek
Dient de Trillingrichtlijn uit 2006 aangepast te worden op grond van nieuwe inzichten en onderzoeken? Bij de herziening is aandacht besteed aan de volgende zaken:
- Inzicht in de kans op schade bij overschrijding van de grenswaarden;
- evaluatie van de grenswaarde voor trillingsgevoelige funderingen;
- de rol van initiële spanningen en bouwkundige staat.
Conclusie
De herziening heeft niet geleid tot een aanpassing van de grenswaarden. Het is wel zo dat er veel situaties zijn waarin overschrijding van de grenswaarden niet leidt tot schade aan gebouwen, maar dit past binnen de gewenste veiligheidsfilosofie. Tevens is er meer inzicht ontstaan in de (beperkte) kans op schade bij trillingsniveaus rond de grenswaarden. Er zijn gegevens verzameld van projecten uit het verleden die zijn vertaald naar een indicatie van de relatie tussen trillingsniveaus en kans op schade. Daarnaast is een numerieke studie uitgevoerd met behulp van in de praktijk gemeten trillingsniveaus. Met de uitkomst van deze studies zijn richtwaarden afgeleid voor de kans op schade, gegeven een overschrijding van de grenswaarden. Verder is de methode voor het afleiden van de grenswaarden voor trillingsgevoelige funderingen aangepast, is er een lijst toegevoegd om de bouwkundige staat te bepalen en zijn er een aantal onderwerpen geactualiseerd. Dit heeft geleid tot een nieuwe uitgave van de Trillingsrichtlijn (2017). Met de nieuwe richtlijn kan met meer precisie de kans op schade aan panden ingeschat worden.
SBRCURnet heeft ook een nieuwe richtlijn opgesteld voor het trillend inbrengen en trekken van damwanden (Jonker 2018). De praktijkrichtlijn presenteert consistente, algemeen geaccepteerde beoordelingsmethoden en rekenregels, waarmee de effecten en de invloed van het trillend inbrengen en trekken van stalen damwanden op de belendende funderingen en ondergrondse infra kunnen worden bepaald en beoordeeld. De invloed heeft in dit verband betrekking op verlies van draagvermogen, reductie van beddingsconstanten en additionele momenten bij paalfunderingen en zakking van funderingen op staal en leidingen. Centraal staat het effect van maaiveldzetting door verdichting van zand en het vullen van het damwandvolume (de spleet) na het trekken van damwanden. Secundair is het effect van wateroverspanningen onderzocht en waar mogelijk zijn praktische aanwijzingen gegeven.
Ervaringen met voorkomen van schade
Tijdens de 'Kennisdag Damwanden' (17 februari 2017) zijn de ervaringen van een aantal deskundigen gedeeld rondom het voorkomen van en het omgaan met schade aan bebouwing. Tijdens deze dag kwamen de volgende tips voor dijkversterkingsprojecten naar voren:
- schade wordt het best voorkomen door goede en zorgvuldige afwegingen vooraf, maatwerk en vakmanschap tijdens de uitvoering;
- vertrouwen van de omgeving ontstaat door vooraf duidelijk te maken dat schade en gevolgschade worden opgelost en ruimhartig worden vergoed. Dit lijkt de meest kosteneffectieve methode te zijn.
Referenties
- Presentatie: Dijkversterking Spui Oost, over damwanden door het dorp; een verhaal over boomschors, trillingsmeters en facebook., Bachman, J. en D. Baars, Waterschap Hollandse Delta, 17 februari 2017.
- Presentatie: Damwanden in waterkeringen, hoe voorkom je schade, Jong, F. de, Hoogheemraadschap Schieland en Krimpenerwaard, 17 februari 2017.
- SBR Trillingsrichtlijn A: Schade aan bouwwerken 2017, Jonker, A., SBRCURnet, november 2017.
- Omgevingsbeïnvloeding inbrengen en trekken van damwanden, Praktijkrichtlijn, Jonker, F., SBRCURnet, december 2017.
- Presentatie: Zorgvuldig omgaan met schade, schade voorkomen of vergoeden?, Meijer, A., Waterschap Rivierenland, 17 februari 2017.
Zie ook
- Omgevingsbeïnvloeding inbrengen en trekken van damwanden, Praktijkrichtlijn
- Handreiking constructief ontwerpen, Onderzoek en berekening naar het constructief ontwerp van de dijkversterking
- Bestemmingsplan Kustwerk Katwijk
- Handreiking Dijkbekledingen deel 1 - Algemeen
- Richtlijn drinkwater- leidingen buiten gebouwen
- Afronding onderzoek vermindering corrosietoeslag damwanden
- Gezondheidsrisico’s van PFAS bij het werken met grond.pdf
- Technisch Rapport Zandmeevoerende Wellen
- Corrosie van stalen damwandplanken in de grond, Effect van zout grondwater
- MER Gebiedsontwikkeling Perkpolder
