Verstoring

Figuur 1: Drieteenstrandlopers op een hoogwatervluchtplaats (Foto: Pim Wolf, uit: Arts et al. (2018)).

In de het gebied van de Oosterschelde hebben diverse verstoringen invloed op de aanwezigheid van (broed)vogels. Arts et al. (2018) geven de volgende opsomming voor het jaar 2016-2017. Op Neeltje Jans werd verder gewerkt aan de bouw van negen windturbines op de dammen van de voormalige Bouwdokken. De werkzaamheden hebben het gehele jaar geduurd en zorgden regelmatig voor verstoringen van rustende en foeragerende vogels. In de Oosterschelde liggen een groeiend aantal mosselzaadinvanginstallaties (MZI’s). Hoewel enkele MZI’s door watervogels als hoogwatervluchtplaats (HVP) gebruikt worden (o.a. Roompot, Slaak) zorgt de regelmatige aanwezigheid van schepen voor verstoring bij vogels van open water zoals Middelste Zaagbekken. Op Neeltje Jans zorgen niet aangelijnde honden voor grote verstoring onder foeragerende watervogels en watervogels die daar tijdens hoogwater rusten op de hoogwatervluchtplaatsen. Verstoringen door ‘oogsten uit de natuur’ vinden op grote schaal plaats. Met name het oogsten van schelpdieren door particulieren aan de Grevelingendam (Plaat van Oude Tonge) levert veel en langdurige verstoringen op. Ook neemt de laatste jaren het betreden van afgesloten slikgebieden zoals de Slikken van Viane flink toe. Tijdens meerdere maandelijkse tellingen werd hier betreding door recreanten vastgesteld. Daarnaast worden de vijftien spitlocaties voor zee-aas zeer veel gebruikt, wat het gebruik van deze gebieden door foeragerende watervogels negatief beïnvloedt.
Verder wordt de aanleg en het openstellen van verharde onderhoudswegen langs de zeedijken als een vergroting van de verstoring gezien. Ze hebben geleid tot een toename van het aantal recreanten op de buitendijk, met name fietsers en wandelaars met honden. De vogeltellers constateerden een afname van vogels op de voor de recreatie opengestelde trajecten. Het gaat hierbij onder andere om de Slikken van de Dortsman Noord, Krabbekreek, Yerseke - Krabbendijke, Zandkreek (zuid en noord), Schor ’t Stelletje – Ouwerkerk en rond St Philipsland (Arts et al. 2017).

Glastuinbouwbedrijven in de nieuwe Bathpolder hebben nieuwe belichtingsstrategieën ontwikkeld die over het hele jaar gemeten een lichtreductie opleveren van 34% maar in de avond (van zonsondergang tot 20.00 uur) wel een tijdelijke verhoging van de lichtbelasting geven, vooral in de wintermaanden. Onderzocht is of deze verandering in lichtregime invloed heeft op de vogelstand in de Oosterschelde. De conclusie is dat op basis van de langetermijntrends, de recente inzichten uit de literatuur en de resultaten van in 2008/2009 uitgevoerde veldonderzoek (Ysebaert et al. 2009), niet te verwachten valt dat de extra belichting significant negatieve effecten zal hebben op het aantal van kwalificerende, niet-broedende vogelsoorten in het Natura 2000-gebied Oosterschelde (Ysebaert et al. 2016).

Referenties

Watervogels en zeezoogdieren in de Zoute Delta in 2016/2017, Arts, F., M. Hoekstein, S. Lilipaly, K. van Straalen, M. Sluijter en P. Wolf, Delta Project Management, maart 2018.
Watervogels en zeezoogdieren in de Zoute Delta in 2015/2016, Arts, F., M. Hoekstein, S. Lilipaly, K. van Straalen, P. Wolf en L. Wijnants, Delta Project Management, mei 2017.
Recente trends in de vogelstand nabij de Eerste Bathpolder en mogelijke effecten van verlengde assimilatiebelichting, Tamis, J., R. Jongbloed en T. Ysebaert, IMARES Wageningen UR, 21 december 2016.
Effecten van groeilicht afkomstig van glastuinbouw in de Eerste Bathpolder (Rilland) op natuurwaarden van het Natura 2000-gebied Oosterschelde, Ysebaert, T., I. de Mesel, M. de Jong, E. Brummelhuis, C. Smit, M. Baptist, IMARES Wageningen UR, 15 juli 2009.

Verstoring

Zie ook