De Oosterschelde was voor de aanleg van de Deltawerken onderdeel van het veel grotere getijdengebied van de Zuidwestelijke Delta, samen met het Veerse Gat, de Zandkreek, de Grevelingen, het Haringvliet, het Krammer- Volkerak en het Hollands Diep. Sinds de uitvoering van het Deltaplan is de Oosterschelde afgesneden van deze wateren.
Met het sluiten van de Philipsdam in 1987 veranderde de Oosterschelde van een estuarium, met zijn karakteristieke zout-zoetgradiënt in een zeearm met een gelijkmatig zoutgehalte. Ze werd door de bouw van de stormvloedkering niet volledig afgesloten van de zee zoals andere deltawateren, waardoor het zoute getijdenmilieu met de bijbehorende natuurwaarden en de mogelijkheden voor de visserij grotendeels gespaard bleven. In 2002 is de Oosterschelde aangewezen als nationaal park, waarmee ze met bijna 40.000 ha het grootste nationale park in Nederland is. De Oosterschelde is een belangrijke schakel in de keten van waterrijke gebieden waar trekvogels eten zoeken en rusten. Vooral in het voor- en najaar en de winter verblijven grote aantallen steltlopers in dit gebied.
Het huidige Oosterscheldelandschap is in zijn ruimtelijkheid, cultuurhistorie, ecologie en economische exploitatie een uniek, modern cultuurlandschap. Naast een Natura2000-gebied is de Oosterschelde van belang voor schelpdierteelt en toerisme, met name watersport en duiken. De complexe uitdaging om deze functies ook in de toekomst op een duurzame wijze te behouden wordt bijvoorbeeld beschreven in de Oosterscheldevisie 2018-2024.
Kerndocumenten
- De nieuwste digitale watersysteemrapportage Systeemrapportage Oosterschelde (Deltares, 2022) beschrijft het watersysteem op een integrale wijze. De rapportage zal met enige regelmaat ge-update worden zodra nieuwe meetgegevens beschikbaar zijn.
- De voorlaatste bekken- of watersysteemrapportage uit 2008 heeft als titel Verminderd getij (Van Zanten en Adriaanse 2008), met de brochure Verminderd getij;
- Het rapport Verlopend getij is de bekkenrapportage van de Oosterschelde uit 2004 (Geurts van Kessel 2004);
- De Autonome Negatieve Trend (ANT)studie Oosterschelde uit 2013 richt zich vooral op de instandhoudingsdoelen met betrekking tot de steltlopers (De Ronde et al. 2013);
- Het milieueffectrapport uit 2013 van het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT) dat moet leiden tot een voorkeursaanpak voor het beperken van verlies van platen en slikken (Helder en Sluis 2013).
- Hier mag ook de eerste bekkenrapportage Veilig getij niet onvermeld blijven die gaat over het Oosterscheldesysteem na aanleg van de stormvloedkering. Dit rapport bespreekt alle relevante ontwikkelingen, zoals de zandhonger die ook in de latere rapporten uitgebreid aan bod komen.
Verder lezen
Onder de referenties vindt u een zogenaamde conceptmap die als navigatiemiddel fungeert om toegang te krijgen tot de informatie over de Oosterschelde. De onderdelen van de conceptmap zijn aan te klikken waardoor de onderliggende pagina’s met informatie beschikbaar komen. Uitleg over het gebruik van de conceptmaps vindt u op de deze pagina.
Referenties
- Systeemrapportage Oosterschelde, Anon., Deltares, Rijkswaterstaat, februari 2022.
- Verminderd getijd, brochure, Anon., Rijkswaterstaat Dienst Zeeland, mei 2008.
- Verlopend tij, Oosterschelde, een veranderend natuurmonument, Geurts van Kessel, A., RIKZ, december 2004.
- MIRT Verkenning Zandhonger Oosterschelde, milieueffectrapportage hoofdrapport, Helder, A. en C. Sluis, Witteveen & Bos, 5 november 2013.
- Veilig getij I, Evaluatie van de Oosterschelde na 5 jaar stormvloedkering, Iedema, W. (red.), Rijkswaterstaat Directie Zeeland, november 1991.
- Veilig getij II, Evaluatie van de Oosterschelde na 5 jaar stormvloedkering, Iedema, W. (red.), Rijkswaterstaat Directie Zeeland, november 1991.
- Veilig getij III, Evaluatie van de Oosterschelde na 5 jaar stormvloedkering, Iedema, W. (red.), Rijkswaterstaat Directie Zeeland, november 1991.
- Eindadvies ANT Oosterschelde, Ronde, J.G. de, J.P.M. Mulder, L.A. van Duren, T. Ysebaert, 1 december 2013.
- Verminderd getij, Verkenning naar mogelijke maatregelen om het verlies van platen, slikken en schorren in de Oosterschelde te beperken, Zanten, E. van en L. Adriaanse, Rijkswaterstaat Dienst Zeeland, mei 2008.
Zie ook
- De ontwikkeling van het watersysteem na aanleg Oosterscheldewerken
- Verlopend tij, Oosterschelde, een veranderend natuurmonument
- MIRT Verkenning Zandhonger Oosterschelde, Notitie Reikwijdte en Detailniveau
- Samenhang in de Zuidwestelijke Delta. Naar een vitale, veerkrachtige en veilige delta – Achtergrondrapport
- Samenhang in de zuidwestelijke delta
- Herstel van estuariene dynamiek in de zuidwestelijke Delta
- Deltagebied - nationaal en internationaal topgebied voor vogels (Vogelbescherming).pdf
- De toekomst van de Zuidwestelijke Delta; Perspectieven bij de integrale voorkeursstrategie
- Samenhang in de Delta deel 2.pdf
- De effecten van Zeespiegelstijging en Zandhonger op de Oosterschelde
