Na de watersnoodramp van 1 februari 1953 werd op 21 februari door minister J. Algera de Deltacommissie ingesteld. Haar belangrijkste opdracht: onderzoek naar de mogelijkheden en wenselijkheid van afsluiting van de zeegaten, met uitzondering van de Westerschelde en de Nieuwe Waterweg. Beide zouden een open vaarwegen moeten blijven. Basis vormde verder de kustlijnverkorting en het versterken van ruim duizend kilometer dijk.
Nadat de Commissie in oktober 1955 het laatste advies had gegeven, diende ze op 16 november van datzelfde jaar een ontwerp van de Deltawet in bij de Tweede Kamer. Op 5 november 1957 aanvaarde te Tweede Kamer het wetsvoorstel, de Eerste Kamer volgde op 7 mei 1958. Een dag later ondertekende Koningin Juliana de Deltawet, die daarmee definitief was. Het plan voorzag in de afsluiting van de volgende zeegaten: Haringvliet, Brouwershavense Gat, Oosterschelde en Veerse Gat. In het oostelijke deel van de Delta kwamen de Volkerak-Grevelingen en Zandkreekdam. De Oosterschelde zou veranderen in het Zeeuwse Meer, een zoetwatermeer met viertal inlaatsluizen in de Volkerakdam voor doorspoeling. Aanvankelijk was het ook de bedoeling het Grevelingenmeer via inlaat van Rijnwater te verzoeten. Hiervan werd afgezien in de 70-er jaren door de slechte waterkwaliteit van het Rijnwater.
Niet alleen de veiligheid maar ook de waterhuishouding en verziltingsbestrijding zou door de Deltawerken aanzienlijk verbeteren. Zoetwaterbekkens en een betere doorspoeling van de Nieuwe Waterweg betekende een betere zoetwatervoorziening voor de landbouw. Met de bouw van de Haringvlietsluizen was er ook een ‘regelknop’ voor de afvoerverdeling tussen de Nieuwe Waterweg en het Haringvliet. Een minimum debiet van circa 1500 m3/s, afhankelijk van de Bovenrijn aanvoer, was het streven. Hiermee kon de oprukkende zouttong in de Nieuwe Waterweg enigszins worden beheerst.
Door protesten vanuit de natuur- en schaal-en schelpdiervisser is in 1976 besloten de Oosterschelde open te houden. Het compromis was een pijlerdam en compartimenteringswerken in het oostelijke deel van de Delta. Ook hier speelde op de achtergrond dat het doorspoelen van het Zeeuwse Meer met vervuild Rijnwater in het oorspronkelijke plan tot veel problemen zou leiden. Niet alleen wat betreft de waterkwaliteit, maar ook de hoeveelheid doorspoelwater zou aanzienlijk zijn om op de gewenste chloridegehalte te komen. Uiteindelijk is wel het Volkerak-Zoommeer ontstaan als zoetwaterbekken voor de landbouw. Tevens is dit de getijvrije doorvaart voor de scheepvaart tussen Antwerpen en de Rotterdamse Haven.
Op de website van het Watersnoodmuseum is uitgebreide beschrijving en documentatie te vinden over deze periode en het Deltaplan.
Zie ook
- De toekomst van de Zuidwestelijke Delta; Perspectieven bij de integrale voorkeursstrategie
- De Waterhuishouding van Nederland
- Herstel van estuariene dynamiek in de zuidwestelijke Delta
- Samenhang in de Zuidwestelijke Delta. Naar een vitale, veerkrachtige en veilige delta
- Zoetwaterrapportage 2012, Op weg naar een duurzame zoetwatervoorziening in de Zuidwestelijke Delta
- Samenhang in de Zuidwestelijke Delta. Naar een vitale, veerkrachtige en veilige delta – Achtergrondrapport
- Samenhang in de zuidwestelijke delta
- Balanceren tussen zoet en zout
- Verkenning oplossingsrichtingen Volkerak-Zoommeer
- Milieueffectrapportage Waterkwaliteit Volkerak-Zoommeer, ontwerp MER
