DeltaExpertise - voor een leefbare delta
Toon menu

Zandkreekdam


Context VN set links: model = Zandkreekdam Wilhelminapolder West


Set VN link, Property name = Supercontext, Property VN name = Supercontext

Model link = Zandkreekdam Wilhelminapolder West

Result = Dijkvakken Zeeland VN

End Set VN link


Bekleding 
Betonzuil, Breuksteen gepenetreerd, Betonzuil met ecotop, Overlaging met ecotop
Specifieke constructie 
Havendam, Keersluis
Voorland 
Slik, Stroomgeul
Ruimtegebruik 
Ecologie
Jaar 
2014
Locatie 
Noord-Beveland, Zuid-Beveland
Coördinaten 
51° 32' 36", 3° 51' 58"
Dijktraject 
dijkpaal 1679 - dijkpaal 1729



Ligging, locatie

Dijktraject Zandkreekdam bestaat uit de dijken van de Wilhelminapolder op Zuid-Beveland en de Jonkvrouw Annapolder, Katsepolder en Leendert Abrahampolder op Noord-Beveland. De Zandkreekdam die Noord- en Zuid-Beveland met elkaar verbindt maakt ook deel uit van het dijktraject, dat in totaal vijf kilometer lang is. Het traject op Zuid-Beveland ligt in de gemeente Goes, het traject op Noord-Beveland in de gemeente Noord-Beveland. Waterschap Scheldestromen tekent voor het beheer van de dijken op Noord- en Zuid-Beveland. Waterdistrict Zeeuwse Delta (Rijkswaterstaat Zeeland) is verantwoordelijk voor het beheer van de Zandkreekdam langs het Veerse Meer.

Kaart Werkgebied

Werkgebied Zandkreekdam.jpg

Lessons learned




Lesson learned: Extra depotruimte

Met oog op onverwachte grondverbetering
De aannemer moest meer grondverbetering uitvoeren dan verwacht, en dus meer grond afvoeren dan van tevoren was inschat. Hij had meer depotruimte nodig dan contractueel was voorzien. Het projectbureau besloot voortaan bij grote dijktrajecten met grondverbetering vooraf al een optie te nemen op extra depotruimte om kosten en tijd te besparen.


Andere pagina's met deze lesson learned: Krabbendijke




Lesson learned: Groefwier

Via oude stenen op nieuwe bekleding
Op een deel van het dijktraject stond groefwier. Omdat dit een bijzondere wiersoort is, voerde het projectbureau proeven uit om te onderzoeken of en op welke manier het dit wier kon behouden. Daaruit bleek dat groefwier zich herlokaliseert op nieuwe stenen, als de oude stenen met groefwier op de nieuwe stenen worden gelegd. Nadat het groefwier zich heeft geherlokaliseerd, kunnen de oude stenen verwijderd worden.




Lesson learned: LEAN-methode

Effectievere manier van werken door aannemer
Voor de uitvoering van het contract gebruikte de aannemer een nieuwe planningsmethode, de LEAN-methode. Daarbij werden vooraf alle werkzaamheden in kaart gebracht. Vervolgens stelden alle medewerkers die bij de uitvoering betrokken waren, in goed overleg met elkaar de planning op. Deze aanpak leidde tot grotere betrokkenheid van en draagvlak bij alle medewerkers en een nauwkeuriger planning.

Omgevingsmanagement werkprocessen[brontekst bewerken]





Stakeholders
2014 Zandkreekdam veiligheidsmaatregels bij aanvoer

Projectbureau Zeeweringen heeft voor het dijktraject Zandkreekdam een omgevingsplan gemaakt (zie referenties). Het plan omvat een inventarisatie van alle stakeholders die voor het dijktraject relevant zijn en alle evenementen die tijdens de werkzaamheden in de omgeving van de Zandkreekdam plaatsvinden. Het projectbureau omschrijft daarnaast in het omgevingsplan op welke manier het de verschillende doelgroepen geïnformeerd heeft over de werkzaamheden.

Omwonenden

Op de kruin van de dijk van de Wilhelminapolder, ter hoogte van Katseveer, zit een restaurant dat vlak voor de aanvang van de werkzaamheden aan het dijktraject gerenoveerd was. De eigenaren van het restaurant waren bang voor mogelijke schade aan hun pand als gevolg van trillingen tijdens de dijkversterkingswerkzaamheden. Daarom liet projectbureau Zeeweringen in overleg met de eigenaren trillingsmeters bij het restaurant plaatsen. Deze meters registreerden voortdurend de trillingen tijdens de werkzaamheden. Bij eventuele overschrijdingen van de toegestane trillingsnorm zou de aannemer daardoor direct het werk kunnen stilleggen. Ook paste het projectbureau vooraf de plannen zo aan, dat de aannemer niet te dicht in de buurt van het restaurant hoefde te werken. Geregeld overleg tussen de restauranteigenaren, projectbureau Zeeweringen en de aannemer in combinatie met deze maatregelen zorgde ervoor dat er geen problemen ontstonden.

Langs de doorgaande weg over de Zandkreekdam staan aan de noordwestzijde van de dam, net op Noord-Beveland, drie woningen. In de buurt van die woningen stond tijdens de uitvoering van de werkzaamheden een bouwkeet van de aannemer. Van deze woningen zijn op advies van het expertisebureau geen vooropnames gemaakt. Achteraf hebben de eigenaren van deze panden wel schade geconstateerd en hiervoor een claim ingediend. Het ontbreken van vooropnames maakte het lastig te beoordelen of de schade samenhing met de dijkversterkingswerkzaamheden. De hoogte van het schadebedrag was echter gering, daarom heeft projectbureau Zeeweringen de schade vergoed.

Op de Zandkreekdam staat een snackbar en daarnaast is een aantal parkeerplaatsen. In overleg met de eigenaar van de snackbar creëerde projectbureau Zeeweringen tijdens de werkzaamheden met dranghekken een looppad vanaf de parkeerplaatsen naar de snackbar. Een verkeersbegeleider begeleidde ter plaatse vrachtauto’s bij het achteruit rijden. Op die manier bleef de snackbar op een veilige manier bereikbaar voor zijn klanten.

Recreatie

In de zomer telt het strandje bij Katseveer veel badgasten. Projectbureau Zeeweringen plande de werkzaamheden aan dit dijktraject daarom zo, dat de dijkversterking ter hoogte van het strandje vóór de zomer afgerond was. Voor de wandelroutes over de dijk was een omleidingsroute ingesteld.




Referenties





Ecologie
2014 Zandkreekdam plaatsen eco zuilen
groefwier langs de Oosterschelde

In het ecologisch detailadvies worden de aanwezige planten geïnventariseerd, zowel in de getijzone als ter plaatse van de boventafel. Op basis hiervan wordt een advies verstrekt over de soort nieuwe bekleding die moet worden gekozen om minstens een gelijkwaardige begroeiing in de toekomst te verkrijgen. Dit detailadvies is opgenomen als bijlage van de ontwerpnota.

Voor dit dijktraject zijn verschillende vergunningen aangevraagd in het kader van natuurbescherming (zie referenties).

Broedgebied

Bij de uitvoering van de dijkversterkingswerkzaamheden moest meer grondverbetering plaatsvinden, dan vooraf ingeschat. Daardoor moest de aannemer meer grond afvoeren dan voorzien. In het depot was daarvoor onvoldoende ruimte beschikbaar. Een landbouwbedrijf in de buurt van het werkgebied wilde de grond, die inmiddels van de aannemer was, graag hebben om laag gelegen gebieden in zijn land daarmee op te vullen. Achteraf bleken de laaggelegen stukken land broedgebieden voor vogels te zijn. De afspraken over de grondafvoer waren gemaakt tussen de aannemer en het landbouwbedrijf. Projectbureau Zeeweringen stond hier feitelijk buiten, maar werd in de media afgeschilderd als de partij die het broedgebied vernield had. Projectbureau Zeeweringen constateerde achteraf dat het beter was geweest om voorafgaand aan dergelijke afspraken een ecologische toets te laten uitvoeren.


Groefwier

Op een deel van het dijktraject stond groefwier. Omdat dit een bijzonder wiersoort is, voerde projectbureau Zeeweringen proeven uit om te onderzoeken of en op welke manier het dit wier kon behouden. Daaruit bleek dat groefwier zich herlokaliseert op nieuwe stenen, als de oude stenen met groefwier op de nieuwe stenen worden gelegd. Nadat het groefwier zich heeft geherlokaliseerd kunnen de oude stenen verwijderd worden.








Referenties





Vergunningen

Door het projectbureau is een planbeschrijving opgesteld. Op basis hiervan wordt vastgesteld dat een milieueffectrapport niet behoeft te worden opgesteld. De planbeschrijving is ter inzage gelegd. Een verzoek tot goedkeuring Waterwet wordt aan de provincie verzonden. Deze geeft goedkeuring.

Verder wordt de planbeschrijving gebruikt bij de aanvraag van vergunningen in het kader van verschillende wetgeving. Op basis van de Passende Beoordeling wordt een vergunning Natuurbeschermingswet afgegeven. Omdat de Zandkreekdam eigendom is van Rijkswaterstaat en de dijken op Noord- en Zuid Beveland in handen zijn van Waterschap Scheldestromen heeft projectbureau Zeeweringen voor het aanvragen van de benodigde vergunningen twee vergunningsprocedures moeten doorlopen. Het Ministerie van Economische Zaken heeft de vergunningen voor de Zandkreekdam afgegeven. De provincie Zeeland was vergunningverlener voor de dijken die in beheer en onderhoud zijn bij het waterschap.

Verder wordt in het kader van een mogelijk benodigde vergunning in het kader van de Flora- en faunawet een Soortenbeschermingstoets opgesteld. Deze vergunning is niet nodig, de toets voldoet indien de genoemde mitigerende maatregelen worden nagekomen.







Referenties





Transportroutes

Voor het aan- en afvoeren van materialen splitste projectbureau Zeeweringen in verband met de verkeersveiligheid op de Zandkreekdam het dijkversterkingstraject op in twee werkgebieden: één op Noord-Beveland en één op Zuid-Beveland. Trekkers mochten namelijk niet over de brug in de Zandkreekdam rijden en vervoer van materiaal over de parallelweg daar was niet mogelijk, omdat dit voor fietsers niet veilig was. Voor beide werkgebieden stelde het projectbureau aparte transportroutes vast voor de aan- en afvoer van materialen. Eén route liep over Noord-Beveland, de andere over Zuid-Beveland. Op die manier hoefde de aannemer geen gebruik van de brug te maken.

Bij aanvang van het werk was de weg aan de binnenkant van de dijk van de Wilhelminapolder op Zuid-Beveland afgesloten voor fietsers en voetgangers. Automobilisten mochten wel gebruik maken van deze weg. Omdat fietsers en voetgangers zich niet hielden aan dit verbod sloot projectbureau Zeeweringen de weg met hekken volledig af. Desondanks bleven fietsers gebruik maken van deze weg en fietsten ze over het werkterrein. Achteraf concludeerde het projectbureau dat het raadzaam was geweest een verkeersbegeleider bij het hek te plaatsen om te voorkomen dat mensen over het werk zouden gaan.




Referenties


Technisch management werkprocessen[brontekst bewerken]





Inventarisatie
2014 Zandkreekdam overzicht werkzaamheden

Bijzonderheden

  • Aan het begin van het dijkvak, ter hoogte van de Wilhelminapolder (tussen dijkpaal 1676 en dijkpaal 1679) ligt een klein schor.
  • Aan de westzijde van het dijkvak bij de Wilhelminapolder (tussen dijkpaal 1699 en dijkpaal 1702+50 meter) is een druk bezocht strandje, begrensd door een dam die op een voormalige veersteiger uitkomt.
  • Op de kruin van de dijk van de Wilhelminapolder staat een restaurant.
  • De dijk van de Wilhelminapolder is een hooidijk en wordt veel gebruikt door hondenbezitters. Over een deel van de dijk loopt het Kiekendiefpad, als onderdeel van een wandelroute.
  • In de Zandkreekdam liggen een doorlaatmiddel, de ‘Katse Heule’ en een schutsluis.
  • De dijk op Noord-Beveland wordt verpacht als schapendijk. Over de kruin loopt de wandelroute ‘Oosterscheldepad’.
  • Tussen dijkpaal 1717 en dijkpaal 1718 komt een uitstulping in de dijk voor, de Katse Nol. Net buiten het dijkvak ligt het voormalige landbouwhaventje van Kats.
  • Voor het dijktraject liggen slikken. Daartussen loopt een vaargeul richting de schutsluis, die vooral door recreatievaart wordt gebruikt.

Het dijktraject op Zuid-Beveland

Tussen dijkpaal 1679 en 1685 bestond de ondertafel deels uit basalt, deels uit petit graniet. De boventafel bestond uit Haringmanblokken en vlakke betonblokken. Tussen dijkpaal 1685 en 1698 was de boventafel bekleed met basalt. Daarboven zat een smalle strook Haringmanblokken en vlakke blokken. De ondertafel tussen dijkpaal 1687 en 1698 bestond uit Vilvoordse en Doornikse steen. De dijkbekleding van de ondertafel tussen dijkpaal 1687 en 1693 bestond uit Haringmanblokken, petit graniet en Lessinische steen. Tussen dijkpaal 1693 en 1698 was de ondertafel grotendeels bekleed met Lessinische steen met aan de bovenzijde een rand Vilvoordse steen. Rondom de dam naar de veersteiger bestond de bekleding van de onder- en boventafel uit open steenasfalt. Aan de bovenzijde zat een rand doorgroeistenen. De bekleding van de ondertafel ter plaatse van het strand bestond uit Vilvoordse steen. De boventafel uit basalt, met daarboven Haringmanblokken.


De Zandkreekdam

Rondom het doorlaatmiddel in de Zandkreekdam was de ondertafel bekleed met gekantelde blokken. De bekleding van de boventafel bestond uit betonzuilen. De buitenzijde van beide havendammen was bekleed met basalt. De bekleding aan de binnenzijde bestond uit diaboolblokken. Op de bovenkant van de havendammen lag ingegoten petit graniet. Vanaf dijkpaal 1707+80 meter tot dijkpaal 1710 waren de ondertafel en de boventafel bekleed met vlakke zeskantige blokken, met daaronder een kleine rand diaboolblokken en daarboven een rand doorgroeistenen.


Het dijktraject op Noord-Beveland

Vanaf dijkpaal 1710 tot 1718 bestond de boventafel uit Haringmanblokken en een smalle rand doorgroeistenen. De ondertafel bestond uit een vak met basalt, een vak met Vilvoordse en een vak met Lessinische stenen. Tussen dijkpaal 1718 en 1724 was de glooiing bekleed met Haringmanblokken. Tussen dijkpaal 1724 en 1729 bestond het bovenste gedeelte van de glooiing uit Haringmanblokken. Daaronder lag tussen dijkpaal 1724 en dijkpaal 1726 een vak met vlakke blokken. Vanaf dijkpaal 1726 tot dijkpaal 1729 lag er onder de Haringmanblokken een vak met basalt, met daaronder granietblokken.







Toetsing

Waterschap Scheldestromen heeft het dijktraject getoetst aan de veiligheidsnorm, zoals die is voorgeschreven in de Waterwet. Daaruit bleek dat de meeste bekledingen niet voldeden aan de veiligheidsnorm. Alleen de bekleding op de Zandkreekdam was in orde. Het waterschap heeft de kreukelberm tussen dijkpaal 1685 en dijkpaal 1692 en tussen dijkpaal 1701+75m en dijkpaal 1706+60 meter goed getoetst. De overige kreukelbermen op dit het dijktraject zijn afgekeurd. Op sommige plaatsen ontbrak zelfs een kreukberm. Een aantal vakken met basalt in het dijktraject was in orde. De meeste van deze vakken waren echter te klein om het basalt te behouden. Tussen dijkpaal 1685 en dijkpaal 1692 lag een groot vak met goed getoetst basalt. Om dat vak te kunnen behouden zou de ondertafel ervan overlaagd moeten worden. Aan de bovenzijde zou het basalt bovendien verhoogd moeten worden met nieuw basalt. Gezien de lengte van het vak en de omvang van het basaltzetwerk, besloot projectbureau Zeeweringen het goed getoetste basalt niet te handhaven. Tussen dijkpaal 1701+75 meter en dijkpaal 1705+75 meter ligt het doorlaatmiddel in de Zandkreekdam. De steenbekleding daar behoefde geen verbetering. Deze was eerder al, met de aanleg van het doorlaatmiddel verbeterd.







Referenties





Ontwerp
2014 Zandkreekdam aanbrengen verborgen glooiing
2014 Zandkreekdam alle fasen van aanbrengen bekleding
2014 Zandkreekdam aanvoer hydroblocks

Het voorontwerp, de variantenafweging en het definitieve ontwerp van het dijktraject zijn uitgebreid omschreven in de ontwerpnota. Het dijktraject is daarin onderverdeeld in acht deelgebieden: - deelgebied 1: van dijkpaal 1679 tot dijkpaal 1685+50 meter - deelgebied 2: van dijkpaal 1685+50 meter tot dijkpaal 1692 - deelgebied 3: van dijkpaal 1692 tot dijkpaal 1699 - deelgebied 4: van dijkpaal 1699 tot dijkpaal 1701+75 meter - deelgebied 5: van dijkpaal 1701+75 meter tot dijkpaal 1705+75 meter - deelgebied 6: van dijkpaal 1705+75 meter tot dijkpaal 1707+75 meter - deelgebied 7: van dijkpaal 1707+75 meter tot dijkpaal 1719 - deelgebied 8: van dijkpaal 1719 tot dijkpaal 1729 Samengevat ziet het ontwerp er als volgt uit: De ondertafel in deelgebied 1 is overlaagd met gepenetreerde breuksteen. De ondertafel van de deelgebieden 2 en 8 zijn eveneens overlaagd met gepenetreerde breuksteen en vervolgens afgestrooid met lavasteen. In de deelgebieden 3 en 7 bestaat de bekleding van de ondertafel uit ecotopzuilen. De boventafel in de deelgebieden 1, 2, 3, 7 en 8 is bekleed met betonzuilen. De Zandkreekdam lig in de deelgebieden 4, 5 en 6. De steenbekleding in deelgebied 5 aan beide zijden van het doorlaatmiddel in de dam is niet vernieuwd. De deelgebieden 4 en 6 bestaan uit een verborgen glooiing. Met uitzondering van de deelgebieden 5 en 6 is langs het hele dijktraject de kreukelberm vernieuwd. Deze bestaat uit breuksteen, aangebracht op een geokunststof. Op het onderhoudspad langs de dijken op Zuid- en Noord-Beveland ligt open steenasfalt. Het pad is niet toegankelijk voor fietsers.

Bijzonderheden

Verborgen glooiing

Projectbureau Zeeweringen heeft in het dijktraject twee verborgen glooiingen gemaakt aan weerszijden van de sluis in de Zandkreekdam, zodat de dam integraal onderdeel uitmaakt van de waterkering.


Schor

Aan het begin van het dijkvak, ter hoogte van de Wilhelminapolder op Zuid-Beveland ligt een klein schor. Om het schor en het daar aanwezige zeegras te sparen, is op die locatie de werkstrook op het voorland smaller gemaakt dan de gebruikelijke vijftien meter.


Strand bij Katseveer

Om westkant van het dijkvak bij de Wilhelminapolder bereikbaar te maken, is het strand bij Katseveer ontgraven. Na afloop van de werkzaamheden daar is het zand gezeefd en nog voor de zomer weer op het strand teruggebracht.







Referenties





Revisietoetsing en overdracht
2014 Zandkreekdam eindsituatie

Na afloop van het werk is een toetsing uitgevoerd en is het dijkvak overgedragen aan het waterschap.




Referenties


Contractmanagement werkprocessen[brontekst bewerken]





Uitvoering
2014 Zandkreekdam werkzaamheden tpv sluis
2014 Zandkreekdam tijdelijke dijkovergang
2014 Zandkreekdam breken blokken bij aanbrengen overlaging
Het strand bij Katseveer

Nieuwe planningsmethode

Voor de uitvoering van het contract gebruikte de aannemer op dit dijktraject een nieuwe planningsmethode, de LEAN-methode. Volgens deze methode heeft hij alle uit te voeren werkzaamheden vooraf in kaart gebracht. Vervolgens hebben alle medewerkers die bij de uitvoering betrokken waren in goed overleg met elkaar de planning voor alle werkzaamheden gemaakt. Deze aanpak leidde tot grotere betrokkenheid van en draagvlak bij alle medewerkers en een nauwkeuriger planning.

Extra depot

De Zandkreekdam was een groot dijktraject, waarbij de aannemer meer grondverbetering moest uitvoeren en dus ook meer grond moest afvoeren dan vooraf inschat. Daardoor had de aannemer meer depotruimte nodig, dan contractueel was voorzien. Bij dit dijktraject kon de aannemer de extra grond verwerken op een naastgelegen landbouwperceel om zo laaggelegen delen af te dekken. Als die mogelijkheid er niet was geweest, had de aannemer op korte termijn een locatie moeten zoeken voor het storten van de grond. Dat had tot hogere kosten geleid. Projectbureau Zeeweringen heeft naar aanleiding van deze ervaring besloten voortaan vooraf een optie te nemen op extra ruimte bij een depot. Mocht er bij een dijkversterking meer grond vrijkomen dan gedacht, dan levert het tijdelijk opslaan ervan geen probleem op.

Strand bij Katseveer

Tijdens het uitvoeren van de werkzaamheden is extra zand vrijgekomen in plaats van klei. In samenwerking met een ecoloog is dit zand op het strandje bij Katseveer verwerkt. Tegelijkertijd heeft de aannemer de duintjes op het strand teruggebracht en stuifschermen geplaatst. Daardoor is het strand mooier geworden, dan voor de dijkversterking.









Referenties


Projectbeheer controleprocessen[brontekst bewerken]





Projectbeheersing

Bij de uitvoering van de dijkversterking op het dijktraject Zandkreekdam moest de aannemer meer grond verbeteren dan vooraf was ingeschat. Daarnaast waren er meer hekken en borden nodig om fietsers van het werk te weren. Beiden leidden tot extra kosten, die gedekt werden door de post ‘onvoorzien’ in de begroting. De aannemer leverde het project daardoor binnen budget en op tijd op.




Kerndocumenten





































Referenties

Zie ook

Context VN set links: model =

Bezig met het laden van de kaart...


HZ University of Applied Sciences
Rijkswaterstaat, Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Projectbureau Zeeweringen
Waterschap Scheldestromen
Provincie Zeeland
Deltares