Natura 2000

Natura 2000 is een netwerk in opbouw van natuurgebieden van Europees belang, met als hoofddoelstelling het handhaven van de biodiversiteit in Europa, zoals omschreven in artikel 2 van de EU-Habitatrichtlijn. Het netwerk omvat alle gebieden die zijn beschermd op grond van de EU-vogelrichtlijn en de Habitatrichtlijn en vormt een belangrijk instrument voor de verwezenlijking van het belangrijkste doel van het natuurbeleid van de Europese Unie: het stoppen van de achteruitgang van de biodiversiteit in 2010. Omdat voor Natura 2000 overlappende Vogel- en Habitatrichtlijngebieden worden samengevoegd, is er momenteel sprake van een afstemming van de gebiedsgrenzen, waarbij voor een flink aantal van de reeds aangemelde gebieden wijzigingen van de begrenzingen zullen plaatsvinden. Op dit moment lijkt het waarschijnlijk dat Nederland met 162 gebieden aan dit netwerk zal bijdragen. Van deze gebieden, met een totale omvang van circa één miljoen hectare, bestaat twee derde uit open water, inclusief kustwateren. Vrijwel de gehele Waddenzee is aangewezen als Natura 2000 gebied. Op grond van artikel 2 van de Habitatrichtlijn zijn de lidstaten verplicht om alle habitattypen en soorten waar ze mede verantwoordelijkheid voor dragen in een gunstige staat van instandhouding te brengen én om instandhoudingsdoelstellingen te definiëren. Deze instandhoudingsdoelstellingen geven een concretisering van de hoofddoelstelling van het Natura 2000-netwerk voor Nederland. De concretisering, door middel van doelen op landelijk en gebiedsniveau, is vastgelegd in een beleidsdocument, het Natura 2000- doelendocument (LNV 2006).

De Waddenzee

In het Natura 2000- doelendocument (LNV 2006). staat als één van de ‘kernopgaven’ de verbetering van de kwaliteit van habitattype H1140_A (slik- en zandplaten in het intergetijdengebied) ten behoeve van de vergroting van diversiteit. In het Gebiedendocument Waddenzee wordt voor dit habitattype het volgende vermeld:

“De Waddenzee is het belangrijkste gebied voor het habitattype slik- en zandplaten, getijdengebied (subtype A). De oppervlakte van de platen is hier nagenoeg natuurlijk. Wat de kwaliteit betreft is enerzijds behoud van de morfologische variatie van belang: de afwisseling tussen platen met een verschillende hoogteligging, mate van dynamiek en sedimentsamenstelling, en anderzijds de overgangen daartussen en de overgangen naar diepere geulen en naar habitattypen H1110 permanent overstroomde zandbanken en H1310 zilte pionierbegroeiingen. Kansen voor verbetering van de kwaliteit liggen met name bij herstel van droogvallende mosselbanken (en de daarbij behorende levensgemeenschappen) en bodemfauna, en bij uitbreiding van zeegrasvelden; onder meer herstel van geleidelijke zoet-zoutovergangen is hiervoor van belang. Voor de mosselbanken op de droogvallende platen, wordt gestreefd naar een toename van de oppervlakte.”

Met de in 2005 in werking getreden gewijzigde Natuurbeschermingswet 1998 is het gebiedsbeschermingsdeel van de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn in de Nederlandse wetgeving geregeld. Het soortenbeschermingsdeel van deze richtlijnen is in de Nederlandse wetgeving geïmplementeerd middels de in 2002 van kracht geworden Flora- en faunawet. Binnen deze laatste wet is klein zeegras onbeschermd, maar valt groot zeegras in de zwaarste beschermingscategorie: tabel 3 AMvB artikel 75. Ook staan beide soorten als ‘bedreigd’ vermeld op de Nederlandse Rode Lijst, alhoewel hieraan geen wettelijke bescherming is gekoppeld.

Referenties

Besluit Rode lijsten flora en fauna, Anon., Ministerie van LNV, 11 november 2004.
Natura 2000, Anon., 16 mei 2015.
Natura 2000 doelendocument, Anon., Min. LN&V, juni 2006.
Natura 2000 gebied 1 - Waddenzee, Anon., maart 2007.

Natura 2000

De Waddenzee

Zie ook