Zeegrasecosystemen worden sterk gewaardeerd vanwege de ecosysteemdiensten die ze leveren. Tegelijkertijd staan deze belangrijke ecosystemen wereldwijd onder druk. Restauratie en conservering is vaak lastig vanwege de dynamiek en de stress van het milieu waarin de zeegrassen voorkomen. Op veel plaatsen op de wereld worden proeven gedaan met het herstellen van zeegrasvelden. Katwijk et al. (2016) hebben een meta-analyse gemaakt van een groot aantal (1786) restauratieproeven en concluderen dat het succes afhankelijk is van de grootte van de proef, zowel bij het inzaaien als het planten. De meeste restauratieprojecten zijn echter kleinschalig, wat het lage slagingssucces (37%) van deze proeven verklaart.
Een van de belangrijkste belemmeringen die het succes van restauratie en conservatie van zeegrasecosystemen beperken is de beperkte kennis van ecologische terugkoppelingsmechanismen. Deze mechanismen maskeren vaak de milieu-invloeden totdat de achteruitgang zich onomkeerbaar manifesteert of ze remmen zeegrasherstel ondanks restauratiepogingen. Maxwell et al. (2016) hebben een kader gemaakt van verschillende biotische en abiotische processen die een rol spelen bij de terugkoppeling. Gebaseerd hierop stellen ze een adaptief managementplan voor om effectieve conserverings- en restauratiestrategieën te ontwikkelen.
Natuurlijk herstel van zeegrasecosystemen gaat veel langzamer dan actieve restauratie met behulp van zaad, terwijl de laatste ook de genetische diversiteit verhoogt (Reynolds et al. 2013). De capaciteit van Zostera marina om zich via zaad te verspreiden is beperkt, wat de noodzaak onderschrijft om restauratiedoelen te formuleren en zeegrasecologie te bestuderen op het niveau van distributiepatronen op landschappelijke schaal en metapopulaties (Orth et al. 1994).
De mate van uitwisseling of de mate van verbondenheid tussen populaties bepaalt het vermogen tot herstel na een verstoring. Voor het gebied rond het Great Barrier Reef in Australië zijn een netwerkanalyse en een biofysisch model gebruikt om de invloed van verstoringen op zeegrassen te onderzoeken. De zeegrasvelden bleken hecht met elkaar verbonden te zijn, wat het geheel robuust maakte tegen willekeurige aantasting van een van de velden (Grech et al. 2018).
De identificatie van bepaalde clusters, gebieden die sterk met elkaar verbonden zijn en gebieden die de verbinding met andere zijn kwijtgeraakt is belangrijke informatie voor ruimtelijk beheer, conservering en restauratie van zeegras (Jahnke et al. 2017).
Referenties
- Predicting the cumulative effect of multiple disturbances on seagrass connectivity, Grech, A., Hanert, E., McKenzie, L., Rasheed, M., Thomas, C., 2018.
- Seascape genetics and biophysical connectivity modelling support conservation of the seagrass Zostera marina in the Skagerrak–Kattegat region of the eastern North Sea, Jahnke, M., P. Jonsson, P. Moksnes, L. Loo, M. Jacobi, 28 december 2017.
- Global analysis of seagrass restoration: the importance of large-scale planting., Katwijk, M.M. van, Thorhaug, A., Marbà, N., Orth, R.J., Duarte, C.M., 2016.
- The fundamental role of ecological feedback mechanisms for the adaptive management of seagrass ecosystems – a review, Maxwell, P.S., Eklöf, J.S., Katwijk, M.M. van, O’Brien, K.R., Torre‐Castro, M. de la, 1 september 2016.
- Seed Dispersal in a Marine Macrophyte: Implications for Colonization and Restoration, Orth, R.J., Luckenbach, M., Moore, K.A., 1994.
- Restoration recovers population structure and landscape genetic connectivity in a dispersal-limited ecosystem, Reynolds, L.K., Waycott, M., McGlathery, K.J., 2013.
Zie ook
- Zeegrasproef Waddenzee, Grootschalig zeegrasherstel in de Nederlandse Waddenzee door middel van zaadverspreiding Plan van aanpak
- Herstelmaatregel groot zeegras in de Nederlandse Waddenzee Haalbaarheid van de doelstellingen onder de Kaderrichtlijn Water
- Herintroductie van Groot zeegras in de westelijke Waddenzee (2002-2006), Inventarisatie van bestaande kennis, selectie van locaties en plan van aanpak.
- Een ecologisch profiel van zeegras, en de verspreiding in Nederland
- Herintroductie van groot zeegras (Zostera marina) in de westelijke Waddenzee (2002-2005)
- Ecologische begrippen: Veerkracht en verwante begrippen in het kader van Beleid Ondersteuning Programmabureau Zuidwestelijke Delta
- Zeegras in de Waddenzee, Rol in de Waddenzee en in Nederland, kansen in de toekomst en wettelijk kader
- Inzaaien groot zeegras in de Waddenzee
- Trendanalyse van zeegrasverspreiding in de Nederlandse Waddenzee 1988-2003
- Mogelijkheden van Stabilisatietechnieken bij zeegrastransplantatie, Bureaustudie
