Brontekst bekijken van ZW Water besparen

{{Activity
|Context=ZW Zoet water in Zeeland,
|Intentional Element decomposition type=IOR
}}
{{Paragraphs show}}
{{Beeldmateriaal show}}
{{Heading
|Heading nl=Water besparen
}}
{{Paragraph
|Paragraph number=1
|Paragraph language=Dutch
|Paragraph=[[File:Beregeningsinstallatie bijgesneden .jpg|thumb|center|750px|Figuur 1: beregenen met een slanghaspel.]]

Zuinig en efficiënt watergebruik is de eerste maatregel die genomen dient te worden. Water dat op een moment niet gebruikt wordt of bijvoorbeeld niet verdampt blijft beschikbaar voor andere momenten of andere locaties. Op deze pagina worden twee soorten maatregelen uitgewerkt die te maken hebben met zuinig watergebruik: waterbesparende irrigatietechnieken en het verbouwen van droogte- en zouttolerante gewassen of rassen.
}}
{{Paragraph
|Paragraph number=2
|Paragraph language=Dutch
|Paragraph subheading=Irrigatietechnieken
|Paragraph=[[File:Grondwaterontrekkingen in Zeeland.jpg|thumb|center|750px|Figuur 2: Grondwateronttrekkingen in Zeeland {{Cite|resource=File:Zeeuws Deltaplan Zoet Water.pdf|name=(Provincie Zeeland, 2021)}}.]]

Sinds een aantal jaren wordt in Zeeland steeds meer en op steeds meer plekken zoet grondwater gebruikt door de landbouw (figuur 2). Door de ervaringen met de droogte in de afgelopen groeiseizoenen groeit de interesse in het oppompen van zoet grond- en oppervlaktewater. Bij een onttrekking van meer dan 80 mm per jaar dreigt het gevaar van voorraaduitputting. De Provincie Zeeland zet in op het voortzetten van pilots voor zuinige, effectieve irrigatiemethodes, het blijven stimuleren van kennisontwikkeling en ondersteuning voor de investeringen die boeren op dit vlak doen.

Er zijn drie irrigatietechnieken die in Zeeland toegepast kunnen worden:
*Beregenen: is een algemeen voorkomende manier van irrigatie. Beregenen met een slanghaspel is flexibel, de slanghaspel wordt makkelijk verplaatst naar een andere kavel. Beregenen is een inefficiënte vorm van watertoediening. Bij haspelberegening komt maar een gedeelte van het water bij de wortelzone. Ongeveer 60% van het beregeningswater verdampt voordat het de wortels bereikt {{Cite|resource=File:Deltadrip eindrapport.pdf|name=(Geveart ''et al.'', 2020)}}; 
*Druppelirrigatie: met waterslangen die op of iets onder het maaiveld liggen wordt druppelsgewijs water afgegeven. Met deze methode bereikt meer water het gewas en het verlies door verdamping wordt sterk verminderd. Druppelirrigatie, eventueel gecombineerd met toediening van voedingsstoffen (fertigatie), wordt reeds veelvuldig toegepast in onder meer de fruitteelt. In de akkerbouw vinden er verschillende pilot- en onderzoeksprojecten plaats. De effectiviteit van druppelirrigatie is 75-95% {{Cite|resource=File:Deltadrip eindrapport.pdf|name=(Geveart ''et al.'', 2020)}};
*Sub-irrigatie: werkt als een ondergrondse omgekeerde drainage. De effectiviteit ervan is onder andere onderzocht in de [https://www.zeeland.nl/water/proeftuin-zoet-water Proeftuin Zoet Water]. De techniek is tot nu toe vooral toegepast op grasland, de meerwaarde voor akkerbouw is nog onbekend (figuur 3).

[[File:Drie irrigatietechnieken.jpg|thumb|center|750px|Figuur 3: Schematisatie van
drie toegepaste irrigatiesystemen: ondergronds druppelen, bovengronds druppelen en sub-irrigatie {{Cite|resource=File:Zeeuws Deltaplan Zoet Water.pdf|name=(Provincie Zeeland, 2021)}}.]]
}}
{{Paragraph
|Paragraph number=3
|Paragraph language=Dutch
|Paragraph subheading=Droogte- en zoutresistente gewassen
|Paragraph=De tolerantie voor droogte varieert echter sterk tussen gewassen. Voor suikerbieten is de periode van kieming bijvoorbeeld cruciaal. Als het gewas eenmaal groeit dan is het minder gevoelig voor droogte, vanwege de lange wortelpennen. Voor uien ligt dit anders, omdat ze ondiep wortelen (+/- 10 centimeter). Door de regelmatige behoefte aan water heeft de uienteelt de
afgelopen jaren flink te lijden gehad van de droogte. Aardappelen, als derde voorbeeld, hebben water nodig gedurende de zomer om volwassen knollen te vormen. De droogtegevoeligheid en de behoefte aan zoet water om te irrigeren verschilt dus in ruimte en tijd: voor suikerbieten kan één regenbui volstaan voor de ontkieming, waarna de groei redelijk makkelijk doorzet, voor uien is de waterbehoefte relatief groot en verspreid over een langere periode.

Droogte versterkt de verzilting van het oppervlaktewater en het optrekken van het zoute grondwater of zoute kwel. In dat kader is het een strategie om gewassen te kiezen die minder gevoelig zijn voor zout. In de veredeling wordt al volop gewerkt aan zouttolerante variëteiten van gewassen; de veredeling van aardappels op zouttolerantie is bijvoorbeeld al aardig ver. De geringere zoetwaterbehoefte van dit soort gewassen is natuurlijk een meerwaarde. Belangrijk voor succes is de marktwerking. Er dient een afzetmarkt te zijn voor de zouttolerante gewassen en variëteiten.
}}

{{VN query}}
{{Activity links
|Part of=ZW Versterken zoetwatersituatie in Zeeland,
}}
{{Intentional Element query}}