Inheemse oesterriffen waren eens dominante ecologische structuren in estuaria over de gehele wereld die gedurende duizenden jaren voedsel leverden aan de kustbewoners en de lokale visserij een broodwinning. Schattingen van ongerepte populaties van oesters van rond 1600 in de Chesapeake Bay (USA) wijzen uit dat de oesters in staat waren de hele waterkolom van de baai in een aantal minuten tot een paar uur te filtreren (Mann et al., 2009).
In Europa en Noord-Amerika begon de exploitatie van oesters als een manier om de lokale vissers van voedsel te voorzien en groeide daarna langzaam uit tot de commerciële industrie die het heden ten dage nog steeds is (MacKenzie et al., 1997). Grootschalige exploitatie van natuurlijke oesterriffen gecombineerd met aantasting van de kust en nautische activiteiten hebben over de gehele wereld geleid tot ernstige aantasting van de oesterriffen (Grizzle et al., 2002; Coen et al., 2007).
Beck et al. (2011) schatten dat wereldwijd 85% van de van de natuurlijke oesterpopulaties zijn verdwenen. In veel baaien en estuaria zijn verliezen van meer dan 99% beschreven, wat maakt dat ze feitelijk zijn uitgestorven. De situatie is het meest serieus in Europa, Noord-Amerika en Australië. Nauwkeurige data van regio’s als China, Zuid Afrika en Korea zijn niet beschikbaar, maar anekdotisch bewijs laat zien dat de situatie daar niet wezenlijk anders is. Als hoeksteensoort en biobouwer speelt de oester een onmisbare rol in het estuarine ecosysteem.
De ecosysteemdiensten van oesters zijn erkend in veel publicaties (Beck et al., 2011; Coen et al., 2007; Grabowski and Peterson, 2007). De tabel geeft een overzicht van de belangrijkste ecosysteemdiensten van oesterriffen. De ecosysteemdiensten van oesters kunnen worden toegeschreven aan twee eigenschappen: het formeren van riffen en het vermogen om te filtreren. Grootschalige oesterriffen slaan koolstof op in het calciumcarbonaat van hun schelpen waardoor het gehalte aan broeikasgassen afneemt. Oesters creëren een vaste ondergrond in een omgeving met een zacht substraat. Dichte formaties van oesters leveren een habitat voor veel soorten invertebraten en vissen. Golfbrekers gemaakt van dode oesterschelpen bevatten meer soorten mobiele invertebraten en bodemvissen dan de omgeving (Scyphers et al., 2011). Peterson et al. (2003) schatten dat restauratie van oesterriffen op een gesedimenteerde bodem een opbrengst genereert per 10 m2 gerestaureerd rif van 2,6 kg/jaar aan vissen en grote kreeftachtigen.
Riffen dempen ook de golfenergie en beschermen daardoor waardevolle oeverhabitats zoals zoutmoerassen of schorren (Peterson and Lipcius, 2003). Meyer et al. (1997) toonden aan dat het storten van oesterschelpen op de oever voor een Spartina-moeras de mate van erosie sterk verminderde en de sedimentatie in het moeras versterkte. Kunstmatige randvormige riffen gemaakt van oestergruis waren in staat om kustafslag in laagdynamische omgevingen te remmen, terwijl in een omgeving met veel golfenergie geen effect op de mate van kustafslag werd gezien. Rekruteringsaantallen en de groei van oesterzaad gaven aan dat het rif in staat zou zijn zich gedurende langere tijd te handhaven (Piazza and Banks, 2005).
Benthisch-pelagische koppeling
De filtercapaciteit van oesters versterkt denitrificatie door concentratie in feces en pseudofeces en verlaagt de fytoplanktonbiomassa. Deze overgang van energie en materiaal van de pelagische naar de benthische zone wordt over het algemeen aangeduid als benthisch-pelagische koppeling (Coen et al., 2007). Benthisch-pelagische koppeling resulteert in een verschuiving naar de benthische primaire productie en zal de anaerobe omstandigheden verlagen die veel eutrofe estuarine levensgemeenschappen domineren en die ontstaan door de microbiologische afbraak van algen. In plaats van in de microbiologische kringloop terecht te komen, stroomt de primaire productie de consumentenvoedselketen in, beginnend bij de pelagische fauna en bodemvoedende vissen tot aan predatoren zoals dolfijnen. De toegenomen helderheid van het water stimuleert de groei van ondergedoken vegetatie zoals zeegrasbedden (Grabowski and Peterson, 2007).
Ecosysteemdiensten
La Peyre et al. (2014) volgden gedurende drie jaar de ontwikkeling van drie belangrijke ecosysteemdiensten van gerestaureerde riffen met een totale oppervlakte van 260 m2: toegenomen waterkwaliteit door filtratie, stabilisatie van de oever en vergrote habitat voor vissen en invertebraten. De filtratie nam toe tijdens de meetperiode en was gerelateerd aan de ontwikkeling van het rif en dus met het aantal levende en dus filtrerende oesters. Oeverstabilisatie en habitatontwikkeling kwamen snel tot stand, omdat ze gekoppeld zijn aan de ontwikkeling van hard substraat in een omgeving met een overwegende zachte bodem, maar namen niet toe met de tijd.
De economische waarde van de ecosysteemdiensten van oesterriffen wordt geschat op $5500 - $99.000 (US dollar van 2011) per hectare per jaar, zonder de waarde van oesteroogsten. Kustbescherming in de vorm van oeverstabilisatie wordt beschouwd als de meest waardevolle dienst en varieert sterk per locatie. De schatting is behoudend omdat diensten als recreatieve visserij, koolstofopslag en toegenomen biodiversiteit niet zijn meegenomen in de studie. De terugverdientijd van de restauratiekosten door de opbrengsten van de ecosysteemdiensten wordt geschat op 2-14 jaar (Grabowski et al., 2012).
| Ecosysteemdiensten | Voordeel/waarde |
|---|---|
| Productie van oesters | ↑marktwaarde en recreatieve waarde |
| Waterfiltratie & concentratie van pseudofaeces | ↓gesuspendeerde stoffen, troebelheid, fytoplanktonbiomassa, & microbiologische productie |
| ↑denitrificatie, ondergedoken aquatische vegetatie & recreatiegebruik | |
| Leveren van habitat | ↑biodiversiteit & productiviteit |
| Koolstoffixatie | ↓broeikasgasconcentratie |
| Toegenomen visproductie | ↑ markt- en recreatieve waarde |
| Stabilisatie van aangrenzende habitats en oevers | ↑ ondergedoken aquatische vegetatie- & schorhabitat |
| ↓effecten van zeespiegelstijging | |
| Diversificatie van landschap en ecosysteem | ↑ synergieën tussen habitats |
Referenties
- Oyster Reefs at Risk and Recommendations for Conservation, Restoration, and Management, Beck, M.W., Brumbaugh, R.D., Airoldi, L., Carranza, A., Coen, L.D., Crawford, C., Defeo, O., Edgar, G.J., Hancock, B., Kay, M.C., Lenihan, H.S., Luckenbach, M.W., Toropova, C.L., Zhang, G., Guo, X., 1 februari 2011.
- Ecosystem services related to oyster restoration, Coen, L.D., Brumbaugh, R.D., Bushek, D., Grizzle, R., Luckenbach, M.W., Posey, M.W., Powers, S.P., Tolley, S.G., 2007.
- Restoring oyster reefs to recover ecosystem services, Grabowski, J.H. and Peterson, C.H., 2007.
- Economic Valuation of Ecosystem Services Provided by Oyster Reefs, Grabowski, J.H., Brumbaugh, R.D., Conrad, R.F., Keeler, A.G., Opaluch, J.J., Peterson, C.H., Piehler, M.F., Powers, S.P., Smyth, A.R., 1 oktober 2012.
- Historical changes in intertidal oyster (Crassostrea virginica) reefs in a Florida lagoon potentially related to boating activities, Grizzle, R.E., Adams, J.R., Walters, L.J., 2002.
- Temporal variation in development of ecosystem services from oyster reef restoration, La Peyre, M.K., Humphries, A.T., Casas, S.M., La Peyre, J.F., februari 2014.
- The History, Present Condition, and Future of the Molluscan Fisheries of North and Central American and Europe: Volume 1, Atlantic and Gulf Coasts, MacKenzie, J., Burrell, J., Rosenfield, A., Hobart, W.L., 1997.
- Reconstructing pre-colonial oyster demographics in the Chesapeake Bay, USA, Mann, R., Harding, J.M., Southworth, M.J., 10 november 2009.
- Stabilization and Erosion Control Value of Oyster Cultch for Intertidal Marsh, Meyer, D.L., Townsend, E.C., Thayer, G.W., 1 maart 1997.
- Interactions between oyster reefs and adjacent sandflats: effects on microphytobenthos and sediment characteristics, Molesky, T.J., 2009.
- Conceptual progress towards predicting quantitative ecosystem benefits of ecological restorations, Peterson, C.H. and Lipcius, R.N., 15 december 2003.
- Estimated enhancement of fish production resulting from restoring oyster reef habitat: quantitative valuation, Peterson, C.H., Grabowski, J.H., Powers, S.P., 15 december 2003.
- The potential for created oyster shell reefs as a sustainable shoreline protection strategy in Louisiana, Piazza, B.P. and Banks, P.D., 2005.
- Oyster reefs as natural breakwaters mitigate shoreline loss and facilitate fisheries, Scyphers, S.B., Powers, S.P., Heck, K.L., Byron, D., 2011.
Zie ook
- Biobouwers als optimalisatie van waterveiligheid in de Zuidwestelijke Delta
- Eindadvies ANT Oosterschelde
- Sedimentstrategie voor de ZW Delta: een verkenning van kansen
- Ecologisch onderzoek Getij Grevelingen
- Variantenstudie Roggenplaatsuppletie
- Verlopend tij, Oosterschelde, een veranderend natuurmonument
- Alternatieve waterkeringen, Een verkenning naar nieuwe concepten voor kustverdediging in het kader van Beleid Ondersteuning Programmabureau Zuidwestelijke Delta
- Innovatieve dijkconcepten in de Zuidwestelijke Delta
- Projectplan RAAK PRO HZ Meer Waarde met Mosselen
- Verkenning van beheersmogelijkheden van de Japanse oester in de Oosterschelde
