Het Grevelingenmeer behoort tot het stroomgebied van de Schelde en heeft de status ‘sterk veranderd’ op basis van onomkeerbare hydromorfologische ingrepen (dijken, afsluiting door dammen, en peilbesluit). Voor kunstmatige en sterk veranderde waterlichamen als de Grevelingen mogen lagere doelen gehanteerd worden indien blijkt dat de referentiewaarden niet meer haalbaar zijn als gevolg van onomkeerbare hydromorfologische veranderingen. Niet de goede ecologische toestand (GET) hoeft bereikt te worden, maar een goed ecologisch potentieel (GEP).
In de zogenaamde KRW factsheets wordt de toestand van de Grevelingen beschreven, gebaseerd op chemische, fysisch-chemische en biologische (KRW) parameters. In tabel 1 staat een totaaloordeel voor de toestand in 2023.
Ecologische toestand 2022 en prognose 2027
Voor de beoordeling van de ecologische toestand zijn de fysisch-chemische en biologische parameters van belang. In B. Botman, 2023 is een overzicht gegeven van de toestand, autonome ontwikkeling en de mate van doelbereik voor de Kaderrichtlijn Water (en Natura 2000), op basis van de meest recente monitoringsgegevens en onderzoeken. De status van de ecologische waterkwaliteit van de Grevelingen is in eerste instantie beschouwd op basis van de KRW-parameters, zie de KRW factsheets. In tabel 2 is de beoordeling van de ecologische toestand weergegeven in de periode 2013 – 2022 met een vooruitblik naar 2027, volgens het vermelde rapport.
Tabel 2: Beoordeling ecologische toestand Grevelingenmeer tot 2023 en prognose 2027 in B. Botman, 2023.
Toelichting:
EKR = Ecologische KwaliteitsRatio; GEP = Gewenst Ecologisch Potentieel; AO = autonome ontwikkeling
groen=goed, geel=matig, oranje=slecht, rood=ontoereikend.
donkergroen=doelbereik is vrijwel zeker, legergroen: doelbereik is redelijk zeker (in 2027).
Vanuit een ecologisch perspectief zijn arceringen in de tabel 2 aangebracht, die de beoordeling in de KRW-factsheets nuanceren:
- zuurstof en macrofauna: hoewel zuurstof aan het wateroppervlak en macrofauna volgens de KRW-maatlatten voldoen, is de situatie vanuit ecologisch perspectief niet goed. Er is sprake van terugkerende zuurstofarme periodes nabij de bodem en voor macrofauna geldt een achteruitgang in biomassa en een toename in exoten.
- overige waterflora: inmiddels is er meer perspectief op herstel van zeegrasvelden in de autonome ontwikkeling, doelbereik in 2027 is echter onzeker.
- vis doelbereik 2027: doelbereik in 2027 is niet aannemelijk, omdat het onwaarschijnlijk is dat chloridetolerante soorten zich zullen vestigen en er meer diadrome soorten zullen komen.
Conclusie in B. Botman, 2023
De groepen macrofauna, vis en waterflora laten in de huidige situatie zien dat er geen sprake is van een goed functionerend ecosysteem. De diversiteit, aantallen, biomassa en/of arealen zijn lager of anders dan je mag verwachten in een situatie van een goed functionerend ecosysteem. Mogelijke maatregelen om de kansen voor vissen te verbeteren hebben betrekking op een verbeterde uitwisseling met de Noordzee en een beperkte getijslag, een verbeterde verbinding met omliggende grote wateren en het achterland, herstel van structuurrijke leefgebieden in ondiep water zoals schorranden, zeegrasvelden en schelpdierbanken, en overige maatregelen als kunstriffen of een onderwaterreservaat (Bureau Waardenburg/ANEMOON/RAVON, 2021).
Zie ook
- Kaderrichtlijn Water
- Kaderrichtlijn Water(1)
- KaderRichtlijn Water
- De Kaderrichtlijn Water kort
- Kaderrichtlijn Water (KRW)
- Kaderrichtlijn Water – Achtergronddocument Zoute Macrofauna 2008
- Definitiestudie Kaderrichtlijn Water (KRW), I Typologie Nederlandse Oppervlaktewateren
- Referenties en maatlatten voor natuurlijke watertypen voor de kaderrichtlijn water
- Handboek Hydromorfologie 2.0, Afleiding en beoordeling hydromorfologische parameters Kaderrichtlijn Water
- Spoorboek Kaderrichtlijn Mariene Strategie
