Peilbeheer is het beheren van de hoogte van het waterpeil binnen een watersysteem. Bij peilbeheer is er vaak een boven- en ondergrens aangesteld. Dit komt omdat er geen overschot of tekort aan water moet zijn binnen een bepaald gebied. Dit kan namelijk overstromingen of droogte veroorzaken. Peilbeheer voor Natura 2000-gebieden vindt vooral plaats binnen afgesloten watersystemen, zoals het Grevelingenmeer en het Veerse Meer. Dit wordt gedaan om het getij na te bootsen en ervoor te zorgen dat er goede doorstroming van water is. Binnen de Grevelingen is peilbeheer ingevoerd door het in gebruik nemen van de Brouwerssluis en de Flakkeese Spuisluis. In de Grevelingen profiteren de daar aangewezen Habitatrichtlijnsoorten van het peilbeheer. In het Veerse Meer is de Zandkreeksluis in gebruik genomen. Vooral kustbroedvogels en de Noordse woelmuis profiteren van peilbeheer. Kustbroedvogels broeden graag op kale oevers met schelpen en zand. Geschikte broedlocaties zijn in de Zuidwestelijke Delta erg afgenomen. In de Grevelingen verdwenen de kale oevers na de afdamming. Rijkswaterstaat heeft het waterpeil in de winter een paar centimeter hoger ingesteld. Zo spoelt zout water over de oevers waardoor er geen groei van vegetatie is, aangezien de planten de omstandigheden niet kunnen tolereren. Als in het voorjaar het waterpeil omlaag gaat, zijn de oevers helemaal kaal (Deltanatuur, Staatsbosbeheer). Ook zorgt het hogere peil ervoor dat het moeilijker is voor predatoren zoals ratten om naar de eilanden te zwemmen, wat er voor kan zorgen dat predatie afneemt.
Peilbeheer heeft meerdere voordelen voor Natura 2000. Het grootste voordeel is dat het leefgebied van soorten die onder de instandhoudingdoelstellingen vallen zoals de Noordse woelmuis moeilijker is te bereiken voor predatoren en concurrenten. De Noordse woelmuis heeft veel concurrentie van de aardmuis en veldmuis, twee andere woelmuisachtigen. De veldmuis en aardmuis zijn soorten die drogere omstandigheden nodig hebben dan de Noordse woelmuis. Deze soorten veroveren het drogere leefgebied van de Noordse woelmuis. De Noordse woelmuis wordt dan verdrongen naar drassig gras- en rietland. Drassig gras- en rietland is aan het verdwijnen, wat leidt tot sterke achteruitgang van de Noordse woelmuis (Noordse woelmuis, Zoogdiervereniging). In de Zuidwestelijke Delta leven er onder andere op de eilanden in de Grevelingen belangrijke subpopulaties van de Noordse woelmuis. Door peilbeheer in te voeren, wordt het moeilijk voor de aardmuis en veldmuis om de eilanden te bereiken, terwijl de Noordse woelmuis goed kan zwemmen. Ook blijft het leefgebied van de Noordse woelmuis behouden door het peilbeheer in te voeren.
Referenties
- Deltanatuur, Staatsbosbeheer, 10 mei 2023.
- Noordse Woelmuis, Zoogdiervereniging, 4 mei 2023.
