Het Oesterdam Veiligheidsproject wordt door de stuurgroep Zuidwestelijke Delta gezien als een proef om de zandhonger van de Oosterschelde te beteugelen en de levensduur van de recente versterking van de Oesterdam met 25-30 jaar te verlengen. In de MIRT-verkenning Zandhonger worden deze strategieën beschreven. Medio 2014 is een tracébesluit genomen.
Oesterdam Veiligheidsbuffer in het kort
Het project van de Veiligheidsbuffer voor de Oesterdam vindt zijn oorsprong in een verkenning naar alternatieve methoden om enkele dijkvakken aan de Oosterschelde te versterken. Deze plannen, waaronder een versterking van de Oesterdam met zand, zijn begin 2010 uitgewerkt. Natuurmonumenten heeft in 2010 een klimaatbuffersubsidie aangevraagd om dit plan te realiseren, samen met de provincie Zeeland en Rijkswaterstaat. De feitelijke start van het project was de ondertekening van de samenwerkingsovereenkomst op 14 april 2011. Nadat de Oesterdam door Projectbureau Zeeweringen versterkt is in 2012, is de veiligheidsbuffer eind 2013 aangelegd. Deze zandsuppletie van ruim 400.000 m3 is versterkt met kunstmatige oesterriffen.
Toelichting bij het processchema
De standaard voor ketengericht werken in aanlegprojecten bij Rijkswaterstaat is de Werkwijzer Aanleg. Het proces is daarbij opgedeeld in deelprocessen en activiteitenclusters. De deelprocessen zijn: Verkenning, Planuitwerking en Realisatie. Deze benamingen zijn ook toegepast in het processchema van de Oesterdam veiligheidsbuffer. Aanvullend zijn de monitoringsfase en overdracht naar het beheer in het schema opgenomen.
De deelprocessen worden beschreven in alinea's op deze pagina. Elk deelproces bestaat uit meerdere activiteiten die in de wiki worden toegelicht. De samenhang van de activiteiten, bijvoorbeeld in het ontwerpproces, is vastgelegd in meerdere conceptmaps. Door op een activiteit in de figuur te klikken, komt u op een pagina waar u meer informatie, beelden of documenten vindt.
Deelproces Verkenning
Centraal in de verkenningsfase staat de beantwoording van de Waarom-vraag. Waarom is er een probleem voor het ministerie van I&M en waarom is een planstudie nodig? De nadruk ligt op de analyse van nut en noodzaak om het gesignaleerde probleem als project aan te pakken waarbij onder meer inzicht vereist is in de effecten en kosten van de oplossingsrichtingen.
In de verkenning die in 2010 is gestart is sprake van fasen. De voorfase waarin ideeën zijn ontstaan en soms door toevallige omstandigheden tot bloei zijn gekomen. Het project Zandhonger en het flitsproject ‘bloedkoralen van de Oosterschelde’ hebben hierbij een belangrijke rol gespeeld. De activiteiten in voorfase van het project zijn vastgelegd in een aparte conceptmap.
Het definiëren van het project heeft van eind 2010 tot april 2011 plaatsgevonden, en heeft geleid tot een samenwerkingsovereenkomst, die getekend is door het Ministerie van I&M, Natuurmonumenten en de provincie Zeeland. Alle drie partijen hebben financieel bijgedragen. De activiteiten in de definitiefase van het project zijn vastgelegd in een aparte conceptmap.
Deelproces Planuitwerking
In de planuitwerking wordt de beschrijving van het probleem aangescherpt en mogelijke oplossingsrichtingen worden uitgewerkt in alternatieven. Doel van de planuitwerking is aan te geven wat de oplossing is voor het gesignaleerde probleem en hoe dit aangepakt moet worden. Centraal staat de ‘wat-en-hoe’-vraag.
De Planuitwerking van het Oesterdam Veiligheidsbufferproject is, na het ondertekenen van de samenwerkingsovereenkomst, met enige vertraging van start gegaan. Het projectteam dat door Rijkswaterstaat is samengesteld, is gebaseerd op de IPM-rollen (zie voor uitleg IPM-rollen de pagina over het samenstellen van het projectteam). Het is uniek dat Natuurmonumenten de rol van Omgevingsmanager mocht invullen.
Mede door tijdsdruk is het ontwerpproces door het team zelf gecoördineerd. In deze fase was het van groot belang om de ideeën goed af te stemmen met de omgeving en de stakeholders in en om de Oosterschelde. De activiteiten in het ontwerpproces van het project zijn vastgelegd in een aparte conceptmap.
Na instemming van de stakeholders met het definitief ontwerp van de suppletie (versterkt met oesterriffen), is het voorbereiden van de uitvoering gestart. De voorbereiding is niet op de markt gebracht, maar uitgewerkt door een consultant en het Projectbureau Zeeweringen. Nadat de benodigde vergunningen verkregen waren, is het bestek vermarkt. De activiteiten in voorbereiding van de uitvoering van het project zijn vastgelegd in een aparte conceptmap.
Deelproces Realisatie
De realisatiefase van het project kan starten als na de aanbesteding het werk gegund wordt aan een ‘beste’ partij. Deze partij zal het werk uitvoeren binnen de gestelde randvoorwaarden. Het ontwerp dient conform het bestek te worden uitgevoerd, tenzij de uitvoerende partij aanpassingen kan verdedigen. Het opleveren van het project leidt tot een opleveringsbesluit.
Na het aanbrengen van ca. 450.000 m3 zand en kunstmatige oesterriffen is het project formeel door de Minister van I&M ‘geopend’. Na de oplevering was er echter sprake van verkeershinder op de Oesterdam door stuifzand. De hoogte van de zandsuppletie nabij het talud van de Oesterdam is daarom met een meter verlaagd, door het zand naar dieper water te schuiven.
De activiteiten in de realisatiefase van het project zijn vastgelegd in een aparte conceptmap.
Deelproces Beheren en onderhouden
De Oesterdam is in beheer van Rijkswaterstaat inclusief de vooroever. Het district Goes van de dienst Kust en Delta zal het beheer van de slikken en platen overnemen als de werkzaamheden en de evaluatie van de Zandhongerproef is geëvalueerd. De activiteiten in de realisatiefase van het project zijn vastgelegd in een aparte conceptmap.
Deelproces Monitoren en evalueren
Zoals in de samenwerkingsovereenkomst is opgenomen, wil Rijkswaterstaat ook leren van de nieuwe ingreep. Een plan om in de periode 2014-2017 de ontwikkelingen te monitoren is opgesteld door onderzoeksinstituten en de HZ. Dit plan wordt mede gefinancierd door het Centre of Expertise, voor Delta Technology. De activiteiten in de fase van monitoren en evalueren van het project zijn vastgelegd in een aparte conceptmap.
Geleerde lessen
Het projectproces is in kaart gebracht aan de hand van interviews en veel documenten die gedurende de periode 2010-2014 zijn vervaardigd. De wiki-omgeving van het Oesterdam Veiligheidsbuffer project bevat de meest relevante documenten (in pdf), zodat ze zijn te raadplegen. Gedurende de interviews met betrokken medewerkers is ook regelmatig de vraag gesteld welke lessen zij geleerd hebben gedurende het proces, en wat beter had gekund. Deze bevindingen zijn opgenomen in de beschrijving van de diverse activiteiten
Verder lezen
Hieronder ziet u een zogenaamde conceptmap die de kennis over dit onderwerp structureert en tevens als navigatiemiddel fungeert. Om toegang te krijgen tot de achterliggende pagina's klikt u de onderdelen van de conceptmap aan waardoor de onderliggende informatie beschikbaar komt. Meer uitleg over het gebruik van de conceptmaps vindt u op deze pagina: Leeswijzer conceptmap.
Zie ook
- Projectplan variantenstudie en monitoring zandsuppletie Roggenplaat
- Planuitwerking Veiligheidsbuffer Oesterdam
- Uitvoeringsplan Veiligheidsbuffer Oesterdam
- Projectplan zandhonger suppletieprojecten - Deelproject: Monitoring veiligheidsbuffer Oesterdam
- Samenstellen projectteam
- Samenwerkingsovereenkomst Oesterdam Veiligheidsbuffer
- Projectmanagementplan Natuurcompensatie Perkpolder Actualisatie 2013
- Samenstellen projectteam(1)
- Contractbeheersplan Oesterdam Veiligheidsbuffer
- Vraagspecificatie Planuitwerking en voorbereiding Realisatie: zaaknummer 31068946
