In het kader van Ruimte voor Rivier wordt de Noordwaard ontpolderd en opnieuw ingericht, om bij hoge rivierafvoeren voldoende waterstandsverlaging op de Boven Merwede te realiseren. Er is een nieuwe waterkering rond het Fort Steurgat bij Werkendam voorzien in het herinrichtingsplan. Deze waterkering moet voldoende stabiel zijn om de 1:2000 per jaar maatgevende condities te weerstaan, met zodanig geringe golfoverslag om dijkring 23 voldoende droog te houden. De dijk zou in een standaardontwerp een kruinhoogte van 5,0 – 5,5 m +NAP moeten hebben. Om deze hoogte te reduceren in het dijkontwerp is een zogenaamde groene golfremmende dijk ontworpen, binnen de randvoorwaarden van landschappelijke en maatschappelijke inpasbaarheid, betrouwbaarheid en constructieve haalbaarheid. Door inzet van biobouwers (een griend) in combinatie met een berm is de dijkhoogte verlaagd naar 4,3 m +NAP. Figuur 1 geeft de groene golfremmende dijk illustratief weer.
Het rapport over het ontwerp van de dijk bij Noordwaard is na te lezen in het dokument Ontwerp groene golfremmende dijk Fort Steurgat bij Werkendam.
Een artist impression van de dijk tijdens normale omstandigheden, en tijdens hoogwater is gegeven in Figuur 2 en 3.
Golfreductie door de griend
De golfbelasting op de dijk rond Fort Steurgat wordt verminderd door een 80 m breed griendbos dat voor de dijk wordt aangelegd. De haalbaarheid van de golfreductie door de griend en de achterliggende wetenschappelijke grondslagen zijn onderzocht. Op basis daarvan is geconcludeerd dat een substantiële golfreductie haalbaar is door de aanleg van een griendbos en dat dit wetenschappelijk juist is onderbouwd. De vormgeving van het griendbos en het buitentalud van de innovatieve dijk rondom Fort Steurgat is uitgewerkt, de kruinhoogte is op voorlopige wijze bepaald. In de verkenning is ook ingegaan op de consequenties van het innovatieve ontwerp voor de aspecten natuur, landschap, beheer en veiligheid en wordt een vergelijking gemaakt met het referentieontwerp.
Een groot aantal Hydra-BT berekeningen zijn uitgevoerd om te komen tot een definitief ontwerp en er is aandacht gegeven aan een goede aansluiting van de innovatieve dijk op bestaande dijken. Ten aanzien van het referentieontwerp wordt de kruinhoogte van de groene golfremmende dijk (innovatieve dijk) verlaagd met 0,7 m naar 4,3 m +NAP. De lagere dijk ontziet hiermee het monument Fort Steurgat en de dijk wordt hiermee 11 m minder breed.
Door buitendijks een 60 tot 80 meter brede griend van wilgen tegen de dijk aan te planten kan de kruin van de dijk veel lager en smaller blijven dan zonder de griend. De wilgen reduceren de golfhoogte aanzienlijk, waardoor de golfoploop op de dijk veel geringer blijft en dat heeft een aanzienlijke invloed op de benodigde kruinhoogte. Tevens kan door de gereduceerde golfhoogte de bekleding van de dijk in gras uitgevoerd worden, in plaats van stenen of asfalt. Tussen de dijk en de griend is een strook vrijgehouden, waar het water langs de dijk kan blijven doorstromen en door zo’n strook is de dijk goed bereikbaar voor onderhoud.
De toetsmethode die voorziet in de toetsing van het griend (takken en stoven) op basis van een methodiek die representatief is voor de situatie bij Fort Steurgat is uitgewerkt in rapport.
Nadere informatie over de uitgangspunten en achtergronden die zijn toegepast bij het opstellen van de toetsmethode staan in deze achtergrondrapportage.
Toelichting bij de figuur.
Hieronder staat een conceptmap die de verschillende activiteiten en randvoorwaarden laat zien van een mogelijke toetsmethode voor de grienddijk Noordwaard. Door op een onderdeel van de conceptmap te klikken vindt u meer informatie over het desbetreffende deel van de map
Referenties
- Ontwerp groene golfremmende dijk Fort Steurgat bij Werkendam, verkennende studie, M. de Vries en F. Dekker, 1 april 2009.
- Toetsmethode grienddijk Fort Steurgat Achtergrondrapport, Venema, J.E., H.A. Schelfhout en M.D. van der Meulen, Deltares, 25 april 2014.
- Toetsmethode grienddijk Fort Steurgat Hoofdrapport, Venema, J.E., H.A. Schelfhout en M.D. van der Meulen, Deltares, 25 april 2014.
Zie ook
- Toetsen Noordwaard
- Ontwerp groene golfremmende dijk Fort Steurgat bij Werkendam, verkennende studie
- Toetsmethode grienddijk Fort Steurgat Achtergrondrapport
- Toetsmethode grienddijk Fort Steurgat Hoofdrapport
- Harde werken met zachte trekken
- MKBA Innovatieve Dijkconcepten Zuidwestelijke Delta
- Biobouwers als optimalisatie van waterveiligheid in de Zuidwestelijke Delta
- Opdracht zachte kering
- Pilotstudie Groene Dollarddijk; Een verkenning naar de haalbaarheid van een brede groene dijk met flauw talud en een voorland van kwelders
- Nadere verkenning Groene Dollard dijk; Een civieltechnische, juridische en maatschappelijke erkenning naar de haalbaarheid van een brede groene dijk en mogelijke kleiwinning uit de kwelders
