Gezondheid: effecten

Reimerswaal is een rurale gemeente met een viertal middelgrote dorpskernen die gezondheidszorg op basisniveau aanbieden. Voor gespecialiseerde zorg zijn de inwoners van de gemeente Reimerswaal voornamelijk aangewezen op de nabij gelegen grote plaatsen Bergen op Zoom en Goes.

Voor het verkrijgen van inzicht in de impact op de gezondheidszorg, is een analyse gemaakt op basis van geregistreerde instellingen en organisaties in het gebied. Hierbij is gebruikt gemaakt van SBI-codes in het Nederlandse handelsregister. SBI staat voor Standaard Bedrijfsindeling en is een hiërarchische indeling van economische activiteiten die het Centraal Bureau van Statistiek (CBS) gebruikt om de geregistreerde onderneming naar sector en activiteit te classificeren. Op basis van het opgevraagde LISA-vestigingenregister 2016 regio Zeeland is middels de SBI-codes bepaald hoeveel gezondheidszorgorganisaties per geografische locatie geregistreerd zijn.

Analyse en resultaten Reimerswaal

Binnen de dijkring 31 bevinden zich 8 huisartspraktijken, 1 ambulancepost, 2 zelfstandige apotheken en 3 apotheken binnen een huisartsenmaatschap, 5 tandartspraktijken, 4 verloskundigen, 35 praktijken van paramedici, 9 ingeschreven thuiszorgondernemingen (zowel organisaties als ZZP-ers), 4 verzorgingshuizen en 1 dagverblijf voor minder zelfredzame cliënten. Deze zorgassets zijn in tabel 1 ingedeeld aan de hand van 'Plaats van behandeling' op de verticale-as (Intramurale zorg, semimurale zorg en extramurale zorg) en 'Te verlenen vitale diensten' op de horizontale-as (spoedzorg, sera/vaccin/medicijnen en de wettelijke verplichting van het hebben van een evacuatieplan). Parallel aan deze gegevens zijn per zorgasset de kritieke waterdieptes weergegeven. Deze staan allen op 30 cm (gebaseerd op doorwaadbaarheid en lokale uitval elektriciteit), behalve voor de ambulancepost. De ambulancepost heeft een kritieke waterdiepte van 20 cm, omdat de ambulancepost afhankelijk is van de doorwaardbaarheid van het voertuig. Hiervoor is uitgegaan van maximaal 20 cm voor het type Emergency Sprinter van Mercedes Benz. De wielbasis hiervan komt overeen met de voertuigcategorie personenauto in de factsheet transport.

Tabel 1: Overzicht van zorgassets ingedeeld aan de hand van 'Plaats van behandeling' en 'Te verlenen vitale diensten'
Intramuraal	Aantal	Evacuatieplan	Spoedzorg	Sera / Vaccins / Medicijnen	Kritieke waterdiepte
Ziekenhuis	n.v.t.	Verplicht	ja	ja	30 cm
Verpleeghuis	n.v.t.	Verplicht	nee	ja	30 cm
Jeugdzorg en maatschappelijke opvang met overnachting	1	Verplicht	nee	nee	30 cm
Verzorgingshuis	4	Verplicht	nee	nee	30 cm
Semimuraal
Huizen en dag-verblijven minder zelfredzame cliënten	n.v.t.	Verplicht	nee	nee	30 cm
Extramuraal
Huisartsenpraktijk	9	Niet verplicht	ja	ja	30 cm
Tandartsen	5	Niet verplicht	nee	nee	30 cm
Apotheken	2	Niet verplicht	nee	ja	30 cm
Verloskundigen	4	Niet verplicht	ja	nee	30 cm
Paramedici	35	Niet verplicht	nee	nee	30 cm
Ambulancepost	1	Niet verplicht	ja	ja	20 cm
Thuiszorg	9	Niet verplicht	nee	nee	30 cm

In de analyse zijn alleen de intramurale en de extramurale zorgassets meegenomen die verplicht een evacuatieplan hebben, spoedzorg verlenen en of sera/vaccins/medicijnen verstrekken. De tandartspraktijken en paramedici vallen buiten deze selectie omdat ze geen rol spelen in de acute fase van een overstromingsscenario. Thuiszorgondernemingen zijn wel meegenomen in de analyse. Hoewel ze geen verplicht evacuatieplan hebben, spoedzorg verlenen en of sera/vaccins/medicijnen verstrekken, blijkt uit het werkveld dat mensen die thuiswonend zijn en extramurale, ambulante of mantelzorg ontvangen niet goed in beeld zijn bij de hulpdiensten [ Pers. comm. Smolenaers & Pentury 2018]; [ Pers. comm. Pötgens 2018]; (Weij 2019). De GHOR Zeeland en GGD Zeeland stellen dat tijdens een evacuatie deze doelgroep minder goed in staat is zelfstandig te evacueren door afgenomen mobiliteit. Deze groep bedraagt ongeveer tussen tien en twintig procent van de burgers. Thuiszorgondernemingen (zowel organisaties als ZZP-ers) zijn de enige partijen die volgens de GHOR Zeeland en GGD Zeeland het actuele overzicht hebben.

Uit de analyse van de 23 overstromingsscenario’s in dijkring 31 komen de volgende kwetsbaarheden naar voren (zie tabel 2 en 3):

Tabel 2: Analyse uitval van extramurale zorg-assets in de gemeente Reimerswaal ingedeeld naar Plaats van behandeling

Tabel 3: Analyse uitval van intramurale zorg-assets in de gemeente Reimerswaal ingedeeld naar Plaats van behandeling

Binnen de categorie intramurale zorg zijn er in tabel 2 vier groepen te onderscheiden:

In twee scenario’s Bathpolder en Reigerberschepolder kunnen 4 tot 5 van de 8 huisartspraktijken (50-63%), 1 van de 2 van de zelfstandige apotheken (50%), 1 tot 2 van de 3 verloskundigepraktijken (33-67%) en 3 tot 5 van de 9 thuiszorgondernemingen (33-44%) niet functioneren.

In de scenario’s Oost Inkelenpolder, Kruiningenpolder en Schoreburg valt de ambulancepost te Kruiningen uit. Opeenvolgend vallen 2 van de 8 huisartspraktijken (25%), geen van de zelfstandige apotheken, geen of 1 van de 3 verloskundigen (0-33%) en 2 tot 5 van de 9 thuiszorgondernemingen (22-55%) in deze scenario’s uit.

De twaalf scenario’s, van Waardepolder West tot Westveerpolder hebben een uitval van 2 van de 8 huisartspraktijken (25%), geen ambulancepost, 1 van de 2 van de zelfstandige apotheken (50%), geen of 1 van de 3 verloskundigen (0-33%) en geen tot 4 van de 9 thuiszorgondernemingen (0-44%)

In de laatste zes scenario’s, van Kaarspolder tot Yerseke vallen geen huisartspraktijken, geen ambulancepost, geen van de zelfstandige apotheken, geen of 1 van de 3 verloskundigen (0-33%) en geen tot 1 van de 9 thuiszorgondernemingen (0-11%) uit.

Binnen de categorie intramurale zorg zijn er volgens tabel 2 vier groepen te onderscheiden:

In vier scenario’s Oost Inkelenpolder, Kruiningenpolder, Bathpolder en Reigerberschepolder vallen 2 van de 4 verzorgingstehuizen (50%) en de enige jeugdzorg en maatschappelijke opvang met overnachting wel of niet (0-100%) uit.

De dertien scenario’s, van Schoreburg tot Kaarspolder hebben een uitval van 1 van de 4 verzorgingstehuizen (25%) en de enige jeugdzorg en maatschappelijke opvang met overnachting valt ook hier wel of niet (0-100%) uit.

In de laatste zes scenario’s, van Kaarspolder tot Yerseke valt de jeugdzorg en maatschappelijke opvang met overnachting niet uit. Er is ook geen uitval bij de verzorgingstehuizen.

Conclusie

In Reimerswaal zijn geen grootschalige regionale voorzieningen gevestigd voor de gezondheidszorg, zoals een ziekenhuis. De gevolgen zijn dus voornamelijk beperkt tot het lokale niveau. Daarnaast kan uitval van transport in Reimerswaal als doorvoergebied ook tot regionale effecten leiden. Voor specialistische zorg is er in het gebied sowieso een afhankelijkheid van de mobiliteit. In veel van de overstromingsscenario’s worden de aanwezige intramurale en extramurale voorzieningen getroffen aangezien deze voorzieningen niet meer te bereiken zijn en/of niet meer functioneren als gevolg van lokale uitval van elektriciteit. In het geval van preventieve evacuatie zijn de groepen die het meest afhankelijk zijn van de diensten van de gezondheidszorg in principe ook als eerste geëvacueerd uit het gebied. Uit het onderzoek blijkt echter dat mensen die thuiswonend zijn en extramurale, ambulante of mantelzorg ontvangen niet goed in beeld zijn bij de hulpdiensten. Gezien de trend om kwetsbaren groepen indien mogelijk zo lang mogelijk thuis te laten wonen, vraagt dit om nieuwe handelingsperspectieven.

Referenties

Interview met Noëlle Pötgens, Pötgens, N., GGD Zeeland, 24 april 2018.
Interview met Bevolkingszorg & GHOR, Smolenaers, C. & W. Pentury, Veiligheidsregio Zeeland, 20 april 2018.
Als het zelf niet meer gaat, Evacuatie en nazorg van verminderd zelfredzame burgers tijdens een overstroming, Weij, D., HZ University of Applied Sciences, 14 januari 2019.

Gezondheid: effecten

Analyse en resultaten Reimerswaal

Conclusie

Zie ook