Buitendijkse productie omvat in Nederland vooralsnog voor het overgrote deel (naast wat kleinschalige projecten met zeewierteelt) de kweek van schelpdieren, van met name mosselen en oesters. Het kweekproces is soortspecifiek, afhankelijk van de kweeklocatie en keuzes die de kweker maakt. Het soortspecifieke duidt op de eisen die een schelpdiersoort aan zijn omgeving stelt: een kokkel leeft bijvoorbeeld in het sediment (in-bottom) waardoor de schelp erop is gebouwd om een bepaalde tegendruk te hebben. Is die tegendruk er niet, dan is er kans op deformatie, wat resulteert in een minderwaardig product. Mosselen en oesters worden zowel op de bodem (on-bottom) als boven de bodem (off-bottom) gekweekt. Traditioneel worden mosselen en oesters op de bodem gekweekt, omdat de bodem in Nederland vrij vlak en zonder rotsen en stenen is. Meer en meer worden schelpdieren (o.a. om predatie te verminderen) in Nederland ook in off-bottom-kweekinstallaties (hangcultuurmosselen, oesters in zakken op tafels of in manden aan lijnen) gekweekt.
On-bottom
In Nederland worden schelpdieren nog voor het grootste deel on-bottom gekweekt. Met on-bottom (ook wel bodemcultuur genoemd) wordt het kweekproces bedoeld dat op of in de waterbodem (in-bottom) plaatsvindt. De schelpdieren zijn hierbij uitgezaaid op percelen op de bodem, zoals bij bijvoorbeeld de mosselbodemcultuur het geval is. Bodemkweekprocessen zijn van oorsprong de traditionele vorm van mossel- en oesterkweek. Er zijn ook schelpdieren die in de bodem leven en die moeten ook daar gekweekt worden. Voorbeelden van deze schelpdiersoorten zijn de kokkel en de tapijtschelp.
Off-bottom
Meer en meer worden in Nederland schelpdieren als mosselen en oesters van de bodem af, in de waterkolom (off bottom) gekweekt. Bij mosselen gaat het dan om mosselhangcultures, zoals bij Neeltje Jans. Oesters kunnen off-bottom gekweekt worden in zakken of manden. Het voordeel van een off-bottom-kweekmethode boven on-bottom-kweekmethode: er is minder slib bovenin of halverwege de waterkolom dan nabij of op de bodem, wat betekent dat het schelpdier zijn voedsel efficiënter tot zich kan nemen dat vaak resulteert in een snellere groei. De schelp is meestal dunner (bij mosselen) of anders gevormd (bij oesters). Off-bottom kweek omvat altijd een vorm van constructies of stellages in het watersysteem. Zie voor de kweekprocessen de pagina's oester off-bottomcultuur en mosselhangcultuur.
Meer informatie
Onder de referenties ziet u een zogenaamde conceptmap die als navigatiemiddel fungeert om toegang te krijgen tot meer informatie over de buitendijkse productie. De onderdelen van de conceptmap zijn aan te klikken waardoor de onderliggende informatie beschikbaar komt. Meer uitleg over het gebruik van de conceptmaps vindt u op de pagina Leeswijzer conceptmap.
Zie ook
- Passende Beoordeling ten behoeve van experimentele oesterkweek op Windgat percelen in de Kom van de Oosterschelde
- Leren leven met de oesterboorder
- Kennis- en onderzoeksagenda voor de Nederlandse oestersector
- Verkenning kansen schelpdierkweek Veerse Meer
- Passende Beoordeling ten behoeve van experimentele oesterkweek op Windgat percelen in de Kom van de Oosterschelde(1)
- Passende Beoordeling ten behoeve van experimentele oesterkweek in het litoraal van de Kom Oosterschelde
- RAAK-PRO voorstel Zilte Productie
- Synthese perspectief binnendijkse kweek
- Manipuleren van stuurvariabelen in veldproeven
- Analyse van continu gemeten temperatuur en chlorofyl concentratie als input van een groeimodel voor schelpdieren
