GVZM Ontwikkeling habitatrichtlijnsoorten

GVZM Ontwikkeling habitatrichtlijnsoorten
Context GVZM Het Grevelingenmeer
Decompositie type IOR

Activity



Figuur 1: Ten behoeve van de inventarisatie worden de noordse woelmuizen met vallen gevangen (foto: Kees de Kraker).

Noordse woelmuis

De Nederlandse populatie van de noordse woelmuis is een aparte ondersoort Microtus oeconomus arenicola en wordt beschouwd als een relictpopulatie van de laatste ijstijd. De soort is typerend voor vochtige tot uitgesproken natte vegetaties in laagveen- en kleigebieden. Een hoge dynamiek in de vorm van wisselende waterstanden met ’s winters regelmatig water in het maaiveld is gunstig voor de noordse woelmuis. Hierdoor is de verspreiding van deze muis beperkt tot vochtige en natte rietstroken langs kreken of kreekrestanten, inlagen, buitendijkse gebieden, boezemlanden, eilandjes en drassige weilanden. In meer drogere gebieden met weinig dynamiek en/of intensieve begrazing wordt de noordse woelmuis weggeconcurreerd door de veldmuis en aardmuis. Het noordelijke Deltagebied vormt één van de voornaamste bolwerken van de noordse woelmuis in Nederland.

Figuur 2: Verspreiding van de noordse woelmuis in de Grevelingen in 2015 (De Kraker 2016).

De Noordse woelmuis is een prioritaire soort van de Habitatrichtlijn en een doelsoort voor de Grevelingen. Gericht beheer is noodzakelijk om het de soort naar de zin te maken en de beheerder heeft een instandhoudingsverplichting. In de 2004-2015 zijn alle gebieden in de Grevelingen al meerdere keren onderzocht. Daarbij bleek dat met name de gebieden aan de noordzijde van de Grevelingen (Slikken van Flakkee-Noord en Markenje) een grote populatie Noordse woelmuizen herbergen (figuur 2). Zie voor de ligging van de gebieden deze pagina. Van de kleine eilandjes bevatte Archipel een vitale populatie, terwijl de soort op Ossenhoek, Kabbelaarsbank en Dwars in de Weg wel aanwezig bleek, maar echte populaties werden daar niet meer gevonden. Op de Veermansplaten (2006) en Stampersplaten (2010) kon de noordse woelmuis in het geheel niet meer worden vastgesteld. Op de Hompelvoet is slechts een aantal kleine populaties langs sommige struweelranden aanwezig.
In 2012 bleek de soort toch weer op de Veermansplaten voor te komen, maar werd de noordse woelmuis niet meer gevonden op de Kabbelaarsbank en in 2014 niet meer op Archipel. De aanwezige populaties zijn allerminst stabiel en blijken bijzonder gevoelig voor beheermaatregelen als begrazing en maaien. Gericht beheer en actuele kennis zijn dan ook noodzakelijk (De Kraker 2016).

Groenknolorchis

Figuur 3: Bloeiende groenknolorchis (foto: Kees de Kraker).

De groenknolorchis is voor het Natura 2000-gebied de Grevelingen een kwalificerende soort van de Habitatrichtlijn waarvoor Nederland speciale verantwoordelijkheid heeft. De beheerder heeft een instandhoudingsverplichting. Om aan deze verplichting inhoud te kunnen geven, is kennis van de verspreiding en de condities waaronder deze soort gedijt, onmisbaar. Al jaren behoort de Veermansplaat tot de belangrijkste groeiplaatsen van de groenknolorchis in Nederland en Europa. Het belang daarvan in internationaal opzicht verdient dan ook bijzondere bescherming. Momenteel staat 60- 70% van de Nederlandse populatie groenknolorchis in de Grevelingen (De Kraker 2016). Groenknolorchis staat bekend om de korte periode tussen opkomst en verdwijnen van populaties (Oostermeijer en Hartman 2014). Het voorkomen van de groenknolorchis is sterk afhankelijk van zoet-zoutgradiënten in het grondwater (Stuyfzand et al. 2014).
Uit modelberekeningen blijkt dat het grondwater op de standplaats Veermansplaat van de groenknolorchis nog een paar honderd jaar kalkrijk zal blijven. Dit betekent niet dat de standplaatsen voor groenknolorchissen ook een paar honderd jaren geschikt zullen blijven. Door stapeling van organische stof kunnen bestaande standplaatsen ongeschikt worden, vooral indien zich struwelen of bos gaan ontwikkelen. Begrazen of maaien kan de standplaatsen nog langere tijd geschikt houden, maar na enige tientallen jaren zal het waarschijnlijk toch nodig zijn om de organische toplaag weer te verwijderen (Grootjans et al. 2014).











De View-Navigation (VN) pagina's.


De links naar andere pagina's.

Produceert
Consumeeert
Onderdeel van GVZM In stand houden natuur
Instantie van
Betreft


Afhankelijk van.

Afhankelijk van GVZM Ontwikkeling van oevers en eilanden
Opmerkingen


De pagina's die linken naar deze pagina.

Dit element heeft geen subelementen.

Komt van Type Connectie type Conditie Waarde Opmerkingen
GVZM Beheersmaatregelen Contributes +
GVZM Ontwikkeling van oevers en eilanden Refers deze pagina
HZ University of Applied Sciences
Rijkswaterstaat, Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Projectbureau Zeeweringen
Waterschap Scheldestromen
Provincie Zeeland
Deltares