Peil- en zoutsturing Volkerak-Zoommeer

De peiltrap van het Volkerak-Zoommeer

Het peil- en zoutbeheer in het Volkerak-Zoommeer wordt uitgevoerd door Rijkswaterstaat VWM-WMCN-HMC (Hydro Meteo Centrum) in opdracht van Netwerk Management. In Figuur 1 is het jaarlijkse peilverloop zichtbaar, ook wel de peiltrap genoemd. Vanaf eind februari tot 1 september stuurt het HMC ook op zoutconcentraties. Beide afspraken zijn vastgelegd in het Waterakkoord.

Figuur 1: Peiltrap van het Volkerak-Zoommeer.

Instrumentarium t.b.v. peil- en zoutsturing

Om deze taak uit te kunnen voeren heeft het HMC een aantal instrumenten/kunstwerken tot zijn beschikking, zie figuur 2.

Figuur 2: Peil- en zoutbeheer in huidige situatie (tot circa 2025).

Volkeraksluizen voor het inlaten van zoetwater

De Volkeraksluizen zijn een complex van drie schutsluizen voor de beroepsvaart, vier spuisluizen en een jachtensluis, gelegen in de Volkerakdam tussen het Hollands Diep en het Volkerak. Via de spuisluizen kan daggemiddeld tot 67,5 m³/s water ingelaten worden.

Krammersluizen en Gemaal Kreekrak voor calamiteiten

De Krammersluizen zijn primair inzetbaar voor het schutten van schepen. Het complex bestaat uit twee duwvaartsluizen en twee kleine jachtensluizen. Bij dreigende overschrijding van een waterstand van NAP +0,50 m op het Volkerak-Zoommeer kan ervoor gekozen worden om extra te spuien via een van de twee duwvaartsluizen; in dat geval wordt de scheepvaart door de betreffende schutkolk gestremd.
Bij verwachte peilen boven NAP+0,30 m op het Volkerak-Zoommeer, als gevolg van hevige regenval en hoge afvoeren van de Dintel en de Steenbergse Vliet, wordt het Gemaal Kreekrak ingezet, naast de Bathse Spuisluis. Het gemaal moet hiertoe een debiet kunnen leveren van 35 m³/s.

Bergsediepsluis is geen stuurknop

Deze sluis vormt een verbinding voor de (kleine) scheepvaart tussen de kom van de Oosterschelde en het Zoommeer. Door middel van visvriendelijk sluisbeheer wordt vismigratie bevorderd. Dit heeft een zeer beperkte zoutlast op het Volkerak-Zoommeer tot gevolg.

Bathse Spuisluis belangrijkste spuimiddel

De Bathse spuisluis is de belangrijkste kraan van het Volkerak-Zoommeer. Hiermee wordt water afgevoerd voor peilbeheer en voor doorspoeling naar de Westerschelde. De Bathse Spuisluis kan daggemiddeld tot circa 130 m³/s afvoeren, wanneer alle zes spuikokers van de spuisluis worden ingezet. Voor het doorspoelen van het Volkerak-Zoommeer, in het geval van toenemende zoutconcentraties tijdens het groeiseizoen, worden bij het bepalen van het aantal in te zetten kokers onderstaande vuistregels gehanteerd.

Tabel 1 Vuistregels voor doorspoelen
Start (mg/L Cl^- BBDTo)	Stop (mg/L Cl^- BBDTo)	Aantal kokers bij Bath
370	340	1 (20 m³/s daggemiddeld
450	370	2 (40 m³/s daggemiddeld
550	450	3 (60 m³/s daggemiddeld

Referenties

Waterakkoord Volkerak-Zoommeer, Anon., januari 2016.