De erosie van het intergetijdengebied heeft vooral effect op de golfhoogten in de Oosterschelde. Hoe lager de platen en de vooroevers, hoe hoger de golven en dus de golfklappen op de bekleding en de golfoploop op het dijktalud zullen zijn. Door de effecten van deze hogere golven komt de veiligheid in het geding. In 1996 werden hydraulische randvoorwaarden vastgesteld voor de toetsing van de primaire waterkeringen in de Oosterschelde op basis van de waargenomen bodemveranderingen en jongste inzichten in hydrodynamische ontwikkelingen. Waar de waterkeringen niet sterk genoeg waren om deze randvoorwaarden te weerstaan, heeft vanaf 1997 het projectbureau Zeeweringen van Rijkswaterstaat en Waterschap Scheldestromen dijkverzwaringen uitgevoerd aan de Oosterscheldedijken. De nieuwe bekledingen zijn ontworpen met een levensduur van ca. 50 jaar. De investeringen in de dijkverzwaringen, ca. 800 miljoen euro, zijn dus rond 2060 afgeschreven.
Alternatieve dijkontwerpen
Figuur 2: Enkele voorbeelden van alternatieve ontwerpen voor dijken (Tangelder en Ysebaert 2012).
Klimaatverandering en de daarmee samenhangende zeespiegelstijging, extremere stormen en hogere piekafvoeren van de rivieren leiden tot nieuwe opgaven voor kustverdediging in de Zuidwestelijke Delta. Deze ontwikkelingen vragen om flexibele en robuuste waterkeringen die veilig zijn maar ook mogelijkheden bieden voor aanpassingen (adaptief beheer). Kansen voor alternatieve waterkeringen in de Oosterschelde zijn met name de inlagen, toepassing van oesterriffen en nieuwe dijken zoals klimaatdijk, duindijk en rijke dijk. Oesterriffen moeten echter hun werking nog bewijzen. Door een sedimenttekort in de Oosterschelde en de relatief lage sedimentlading van het water hebben sedimentatiegebieden weinig potentie, doordat ze niet genoeg sediment zullen ontvangen om de zeespiegelstijging bij te houden (Tangelder en Ysebaert 2012), (Tangelder et al. 2013).
Deltares heeft een maatschappelijke kosten-batenanalyse (MKBA) uitgevoerd van twee alternatieve dijkversterkingsprojecten, namelijk die van de zandsuppletie Oesterdam en suppletie Sophiastrand. Uit deze MKBA blijkt dat deze zandsuppleties een economisch en maatschappelijk hoger rendement hebben dan meer gebruikelijke manieren van dijkversterking. De belangrijkste factoren die in deze studie zorgen voor een positief rendement zijn: lagere totale kosten (uitvoeringskosten en het beheer en onderhoud), toename van het intergetijdengebied en positief effect op de recreatiemogelijkheden (Schasfoort en De Bel 2014).
Natuurlijke dijken
Naast fundamentele aanpassingen in dijkconcepten zijn er ook mogelijkheden om de natuurlijkheid van bestaande dijken te verhogen. In het gebied van de Oosterschelde zijn er twee onderzoeksprojecten uitgevoerd op dit gebied:
- Het project Rijke Dijken heeft de mogelijkheden tot verbetering van de ecologische waarde van harde steenbekleding onderzocht. Lees meer ….
- Het project Building for Nature dat materialen voor de constructie van dijken en vooroevers onderzocht die de ontwikkeling van natuurwaarden stimuleren. Lees meer…
Referenties
- MKBA Innovatieve Dijkconcepten Zuidwestelijke Delta, Schasfoort, F. en M. de Bel, Deltares, januari 2014.
- Innovatieve dijkconcepten in de Zuidwestelijke Delta, Tangelder, M. et al., IMARES Wageningen UR, 26 februari 2013.
- Alternatieve waterkeringen, Een verkenning naar nieuwe concepten voor kustverdediging in het kader van Beleid Ondersteuning Programmabureau Zuidwestelijke Delta, Tangelder, M. en T. Ysebaert, IMARES Wageningen UR, juni 2012.
Zie ook
- Alternatieve waterkeringen, Een verkenning naar nieuwe concepten voor kustverdediging in het kader van Beleid Ondersteuning Programmabureau Zuidwestelijke Delta
- MKBA Innovatieve Dijkconcepten Zuidwestelijke Delta
- Innovatieve dijkconcepten in de Zuidwestelijke Delta
- Eindadvies ANT Oosterschelde
- Sedimentstrategie voor de ZW Delta: een verkenning van kansen
- Verminderd getij, Verkenning naar mogelijke maatregelen om het verlies van platen, slikken en schorren in de Oosterschelde te beperken
- Biobouwers als optimalisatie van waterveiligheid in de Zuidwestelijke Delta
- Samenhang in de Delta deel 2.pdf
- Samenhang in de Zuidwestelijke Delta. Naar een vitale, veerkrachtige en veilige delta – Achtergrondrapport
- Samenhang in de zuidwestelijke delta
