N2D Beheermaatregelen Natura 2000: verschil tussen versies

Versie van 30 mei 2023 om 15:37

Aan deze pagina's wordt gewerkt.

Figuur 1: Europese zeearend met een vis in zijn klauwen (Foto: Staatsbosbeheer/ Bert Ooms).

Deze context gaat over beheermaatregelen die worden genomen in het kader van Natura 2000. Ze zijn onderdeel van een beheerplan. Beheermaatregelen worden genomen om de instandhoudingsdoelstellingen te halen van het betreffende Natura 2000-gebied. Er zijn verschillende soorten beheermaatregelen die kunnen worden uitgevoerd. Beheermaatregelen hebben in de meeste gevallen een bepaalde focus en doel. Sommige van deze beheermaatregelen hebben overlap met de Kaderrichtlijk Water (KRW), zoals de aanleg van vispassages. Het doel van de KRW is de kwaliteit van oppervlakte- en grondwater in Europa te waarborgen. De KRW eist dat er ook ecologische doelstellingen worden geformuleerd, waaronder die voor vissen (RIVM, 2019). De KRW is met name in de Zuidwestelijke Delta van belang omdat de delta een belangrijke route is voor trekvissen om hun paai- en opgroeigebieden te bereiken.

Doel beheermaatregelen

Het doel van beheermaatregelen binnen Natura 2000-gebieden is om de staat van instandhouding (SvI) van een instandhoudingsdoelstelling te verbeteren of te behouden. Voor meer informatie over de wetgeving en hoe de SvI wordt bepaald, klik dan hier. Beheermaatregelen worden vaak specifiek uitgevoerd voor bepaalde instandhoudingsdoelstellingen of een bepaalde groep instandhoudingsdoelstellingen, zoals vogels die op de kale grond broeden. Een voorbeeld van die laatste soort beheermaatregelen is de aanleg van broedeilanden en hierbij vindt er ook vaak schelpenstort plaats. De kalegrondbroeders profiteren dan alle van de uitgevoerde beheermaatregelen. Op sommige locaties is er omvorming van landbouw naar natuur door het aanpassen of aanleggen van getijdenatuur zodat het systeem wordt uitgebreid als natuurcompensatie of om een nieuw habitat te creëren. Onder water wordt dit gerealiseerd door de aanplant van zeegras waardoor er nieuw habitat wordt gevormd. Soms moet broed- en leefgebied weer worden uitgebreid omdat het areaal is afgenomen door erosie, dit wordt vaak door middel van suppleties met zand tegengegaan. Ook is er vegetatiebeheer dat plaatsvindt binnen het Natura 2000-gebied, omdat de habitattypen anders verdwijnen door de groei van veel voorkomende planten. Er zijn verschillende mogelijkheden voor vegetatiebeheer: begrazing, plaggen van de bovenste vegetatielaag en maaien. Ook is er beheer dat ervoor zorgt dat er rust is in het Natura 2000-gebied. Dit kan worden gedaan door het afsluiten van gebieden, waarbij er toegangsbeperkingsbesluiten (TBB's) worden ingevoerd en ook het bestrijden van predatoren om ervoor te zorgen dat er minder predatiedruk is. Een andere maatregelen is het aanpassen van het waterpeil door het invoeren van peilbeheer, wat zorgt voor een betere waterkwaliteit, minder risico op predatie en een gunstiger habitat bij de oevers. Om erachter te komen of de beheermaatregelen gunstig zijn of dat er meer actie moet worden ondernomen voor een bepaalde instandhoudingsdoelstelling, is er onderzoek en monitoring binnen de Natura 2000-gebieden. Onderzoek en monitoring is zeer belangrijk om de SvI te weten. Voor een overzicht van de uitgevoerde beheermaatregelen is er een map gemaakt die te zien valt op een aparte pagina.

Verder lezen

Onder de referenties vindt u een zogenaamde conceptmap die verdere informatie geeft over dit onderwerp en tevens als navigatiemiddel fungeert. De onderdelen van de conceptmap zijn aan te klikken waardoor de onderliggende pagina’s met informatie beschikbaar komen. Uitleg over het gebruik van de conceptmaps vindt u op deze pagina.